Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2016
Καθηγητής των κοινωνικών σχέσεων του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης απεκάλυψε μερικά ενδιαφέροντα και ενοχλητικά γεγονότα, σχετικά με την επιρροή της τηλεόρασης πάνω στον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά.
Μερικές από τις αποκαλύψεις αυτές είναι:
1. Η τηλεόραση μικραίνει την ευρύτητα της προσοχής των παιδιών.
2. Η τηλεόραση διαβρώνει τη γλωσσολογική δύναμη και την ικανότητά τους να κρατήσουν το μαθητικό συμβολισμό.
3. Η τηλεόραση εξαλείφει τη γραμμή μεταξύ παιδικής ηλικίας και ενηλίκων.
4. Η τηλεόραση προκαλεί στα παιδιά αυξημένη ανησυχία για διαφορετικές ικανοποιήσεις.
5. Όσο περισσότερο τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση τόσο χειρότερα αποτελέσματα έχουν στα διαγωνίσματα.
Μεταξύ της ηλικίας των 6 και 8 ετών, ο μέσος όρος του παιδιού ξοδεύει από 1.000 έως 6.000 ώρες μπροστά στη τηλεόραση.
Ας κοιτάξουμε γιατί και πώς η τηλεόραση πληγώνει τη γλωσσολογική ικανότητα ενός παιδιού.
Η τηλεόραση είναι ουσιαστικά ένα ορατό μέντιουμ (ΤΕΛΕ-ΒΙΖΙΟΝ). Αν και χρησιμοποιείται ο λόγος, η εικόνα είναι που μεταβιβάζεται στη σκέψη. Παρακολουθώντας εικόνες, δεν απαιτείται υψηλό επίπεδο εμπειρίας φανταστικών εικόνων.
Όταν το παιδί κοιτάζει την τηλεόραση, η μια σύνθετη ιδέα διαδέχεται την άλλη. Η τηλεόραση δεν είναι μια παθητική εμπειρία. Οποιοσδήποτε μπορεί να δει την ψυχική υπερένταση ενός παιδιού, όταν αυτό παρακολουθεί το κακό. Όταν το παιδί βλέπει ένα δράμα, μαθαίνει ότι αυτό που χρειάζεται μια μεγάλη περίοδο χρόνου και σκληρή δουλειά για να γίνει κατανοητό, εκπληρώνεται μέσα σε μισή ώρα. Έτσι το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει αγώνας και προσπάθεια, γιατί βλέπει ότι όλα γίνονται στη στιγμή.
Το ελάχιστο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η πραγματική ζωή και η μάθηση παίρνουν χρόνο και προσπάθεια. Αυτό δεν το διδάσκει η τηλεόραση.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2016
Η επίδραση του καλού πατέρα είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο κάθε οικογένειας. Τα σοφά του λόγια, η σωστή ζωή και συμπεριφορά του εμπνέουν, περιφρουρούν και εμψυχώνουν την οικογένεια.
Πριν μερικά χρόνια, ένας νέος κατέβηκε από την επαρχία για να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο. Κάποιο βράδυ, ένας από τους φίλους του τον προσκάλεσε να πάνε σε καμπαρέ. Ο νέος αρνήθηκε με αποφασιστικότητα. Ο φίλος του παρεξηγήθηκε και του ζήτησε να μάθει το λόγο. Ο νέος του απάντησε: «Μου ζητάς να πάμε κάπου που ξέρω ότι ο πατέρας μου δεν θα ευχαριστηθεί αν το μάθει. Δεν θέλω να κάνω κάτι που θα τον στενοχωρήσει, γιατί εκείνος πάντα μου φέρεται με την καλύτερο τρόπο».
Η σοφή μητέρα εξυψώνει τον πατέρα στα μάτια των παιδιών της και τους εμπνέει σεβασμό σ’ αυτόν. Η πατρική αγάπη και εξουσία κρατάει το σπίτι. Η εξουσία που εφαρμόζεται με αγάπη, πάντοτε έχει άριστα αποτελέσματα. Χωρίς τη βοήθεια της πατρικής εξουσίας ούτε ο νόμος ούτε άλλη εξουσία ούτε το Ευαγγέλιο μπορούν να κρατήσουν την οικογένεια. Ο πατέρας που δεν μπορεί να κυβερνήσει το σπίτι του, δεν μπορεί να λέγεται πατέρας.
Μια φορά σε κάποιο σπίτι ο πατέρας ζήτησε από την εξάχρονη κόρη του να κλείσει την πόρτα. Η μικρή απάντησε: «Δεν την κλείνω». Τότε σηκώθηκε ο ανίκανος, άβουλος και άσοφος πατέρας και την έκλεισε. Θυμάμαι μια φορά στο σπίτι κάποιου γνωστού μου, ο πεντάχρονος μοναχογιός, παρά τις συνεχείς παρατηρήσεις του πατέρα του να σταματήσει να χτυπάει τα πόδια στο πάτωμα, συνέχιζε να το κάνει κοιτάζοντάς μας με ύφος θριάμβου. Ο ανίκανος, άβουλος και άσοφος πατέρας μάς είπε με παράπονο: «Είδες τι μας κάνει»;
Η αναρχία δεν γεννήθηκε στις διαδηλώσεις του όχλου, ούτε φύτρωσε στις κακές παρέες. Το πρόβλημα της υπακοής στους νόμους της κοινωνίας, της πολιτείας και της ηθικής βρίσκεται στα χρόνια της παιδικής ηλικίας. Το παιδί που δεν υπακούει στον πατέρα και στη μητέρα του, δεν πρόκειται να υπακούσει αργότερα στους νόμους του κράτους, της κοινωνίας και του Θεού. Ο Κύριος είπε: «Παιδιά να υπακούετε στους γονείς σας» (Εφεσ. 6:1).Έδινε σε όλους την πηγή και την ευλογία της υπακοής.
Χρειαζόμαστε απαραίτητα πατέρες που δεν θα είναι βάρβαροι και απάνθρωποι, αλλά άντρες πραγματικοί στα παιδιά τους και τρυφεροί στις γυναίκες τους. Δεν χρειαζόμαστε πατέρες, άντρες σκληρούς στις γυναίκες τους και τρυφερούς και αδύνατους στα παιδιά τους.
Μιχάλης Κανταρτζής
Ιούλιος - Αύγουστος 2016
Πόσο μεγάλη ζημιά μπορεί να γίνει στον γάμο αν οι νυμφευόμενοι ή οι οικογένειές τους δεν αντιμετωπίσουν κατά Χριστόν το μεγάλο μυστήριο, το γνωρίζουν στις μέρες μας πολλοί από την πείρα τους. Από άκαιρες επεμβάσεις τρίτων, που συνήθως γίνονται με καλή διάθεση, διαλύονται οικογένειες και μετατρέπονται τα βλαστάρια τους σε τραγικά θύματα.
Είναι αλήθεια ότι πρωταρχικό ρόλο στο σημείο αυτό έχουν οι ίδιοι οι νεόνυμφοι. Αν αυτοί οι ίδιοι έχουν κατανοήσει το νόημα του μυστηρίου του γάμου, τότε είναι πολύ δύσκολο σε τρίτους να παίξουν ρόλο διαλυτικό της αγάπης τους. Όταν δηλαδή εξ αρχής, με αγάπη και σεβασμό προς τους γονείς και τους άλλους συγγενείς, δεν τους επιτρέψουν να αναμιγνύονται στην πορεία της οικογενείας τους. Η μεγάλη τραγωδία συμβαίνει όταν ο ένας ή και οι δύο από το ζευγάρι, δεν κατάλαβε τη σημασία του λόγου του Θεού που είναι η βάση της έγγαμης ζωής: «Αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν».
Είναι βέβαια περιπτώσεις όπου πραγματικά οι γονείς βλέπουν να γίνεται κάποιο σημαντικό ίσως λάθος από τους νεόνυμφους και θέλουν με όλη την καλή τους διάθεση να βοηθήσουν για τη διόρθωσή του. Και πάλι όμως χρειάζεται ο κατάλληλος τρόπος για να επέμβει κανείς. Για παράδειγμα, βλέπει η πεθερά τον γαμπρό της να έχει κυριευθεί από ένα καταστρεπτικό πάθος (π.χ. τη χαρτοπαιξία ή το αλκοόλ). Πρέπει κατ’ αρχήν να προηγηθεί πολλή προσευχή για τον ασθενούντα και τη θεραπεία του πάθους του. Στη συνέχεια, αντί να ξεσηκώνει την κόρη της ενάντια στον γαμπρό της, να την συμβουλέψει πώς να ξαναφέρει τον άνδρα της στον δρόμο του Θεού με την αγάπη της. Μόνον έτσι βοηθιέται ο παραστρατημένος σύζυγος και ολόκληρη η οικογένειά του.
Το μεγάλο κακό γίνεται όταν ο γονιός δεν συνειδητοποιεί ότι το παιδί του είναι υπεύθυνο το ίδιο για την οικογένειά του και θέλει να το καθοδηγεί σε κάθε λεπτομέρεια της οικογενειακής του ζωής. Αυτό φυσικά δημιουργεί αντίδραση από τον σύντροφο του παιδιού του, με όλες τις τραγικές συνέπειες που ακολουθούν.
(Το Μυστήριον του γάμου, Ιερομ. Γρηγορίου, σελ. 29,30)
Μάιος - Ιούνιος 2016
Όσοι από μας έχουμε πολλά χρόνια παντρεμένοι και ο Κύριος μας χάρισε σύντροφο που δεν γκρινιάζει, έχουμε οπωσδήποτε ζήσει μια ευτυχισμένη ζωή. Η γκρίνια είναι τρομερή και αθεράπευτη για τον άνθρωπο - όχι όμως και για τον Θεό - αρρώστια. Ο Ψαλμωδός λέει: «Φλύαρος γυνή, ακατάπαυστο στάξιμο ύδατος». Και έτσι είναι. Η γκρίνια είναι κάτι που δεν τελειώνει. Είναι ένα πριόνι που κάθε μέρα κόβει λίγο-λίγο το δέντρο της συζυγικής ζωής. Είναι από τα πιο σίγουρα κακά για τη διάλυση της οικογένειας. Όσο πιστός Χριστιανός κι άγιος κι αν είσαι, είναι πάρα πολύ δύσκολο να μένεις ανεπηρέαστος από τη γκρίνια του συντρόφου σου, άντρα ή γυναίκας.
Ο σοφός Παροιμιαστής γράφει για τη γκρίνια: «Μες στην πολυλογία δεν λείπει η αμαρτία, μα όποιος τη γλώσσα του δαμάζει είναι σοφός» (Παροιμ. 10:19).
Ο γκρινιάρης, άντρας ή γυναίκα, το έχει κάνει συνήθεια να μιλάει και να μη σταματάει. Οποιαδήποτε ώρα της ημέρας «τρώει» κυριολεκτικά το σύντροφο του, με το να του λέει πράγματα ανούσια. Και όχι μόνον ανούσια, αλλά και απρεπή. Ο πολυλογάς, επειδή θέλει να μιλάει «χάριν ομιλίας», όταν τελειώσει τα καλά και τα ανούσια, τότε αρχίζει να περνάει «γενεές δεκατέσσερις» εχθρούς και φίλους! Γι αυτό ο σοφός Σολομώντας συστήνει: «Κράτα το στόμα κλειστό». Αλλού λέει, «και ο μωρός όταν δεν ομιλεί λογίζεται ως σοφός».
Σε κάποιο άλλο μέρος, ο Παροιμιαστής λέει: «Όποιος φιλία αποζητά, τα λάθη τα σκεπάζει. Όταν τα ξαναφέρνει στην κουβέντα, η φιλία σπάει» (Παροιμ. 17:9). Ο σοφός, λοιπόν, άνθρωπος δεν βγάζει στη φόρα τα κακά των αγαπητών του προσώπων. Τα κρύπτει, λυπάται και συμπάσχει με το αγαπητό του πρόσωπο. Ο φλύαρος όμως και ο κουτσομπόλης, λέγοντας ξανά και ξανά τα ίδια, χωρίζει και τους στενούς φίλους.
Θυμάμαι κάποιον, που αν και δεν ήταν ιδεώδης σύζυγος, εντούτοις αισθανόμουν γι’ αυτόν μεγάλη συμπάθεια. Και τον συμπαθούσα, γιατί είχε μια γυναίκα που η γλώσσα της «σ’ έτρωγε» κυριολεκτικά με το να μιλάει ασταμάτητα για το τι ψώνισε, τι μαγείρεψε, ποιους συνάντησε, τι είπε, τι άκουσε, τι νόμιζε ότι ανακάλυψε. Και όλα αυτά τα έλεγε στον ταλαίπωρο σύζυγο, την ώρα που έτρωγε κουρασμένος από τη δουλειά του. Και θυμάμαι επίσης κάποιον άλλο σύζυγο, που σε κάθε παρέα ήθελε μόνον αυτός να μιλάει. Όταν κάποιος έπαιρνε το λόγο αυτός έφευγε.
Ένας ευτυχισμένος γάμος απαιτεί κατανόηση του συντρόφου. Χρειάζεται σοφία και σύνεση όταν θα μιλήσεις και πόσα θα πεις. Δεν μιλάμε «χάριν ομιλίας». Μιλάμε για να κάνουμε το σύντροφό μας να χαρεί, να ξεκουραστεί. Όσο περισσότερο ακούμε και λιγότερο μιλάμε, τόσο πιο αγαπητοί γινόμαστε και τόσο πιο πολύ βοηθούμε το σύντροφό μας.
Μιχάλης Κανταρτζής
Μάρτιος - Απρίλιος 2016
Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν Του. Μετά τη δημιουργία του Αδάμ ο Θεός είπε: «Δεν είναι καλό να μένει ο άνθρωπος μόνος, ας κάνουμε σ’ αυτόν βοηθό όμοιο με αυτόν». Και αφού ο Θεός δημιούργησε από την πλευρά του ανδρός τη γυναίκα, ο Αδάμ είπε: «Τούτο το δημιούργημα είναι οστούν από τα οστά μου και σάρκα από την σάρκα μου».
Ο προφήτης Μωυσής συνεχίζει τη βιβλική περιγραφή με τα εξής προφητικά λόγια: Εξ αιτίας του στενού δεσμού του άνδρα προς τη γυναίκα, στο μέλλον κάθε άνδρας θα αφήνει τον πατέρα και τη μητέρα του και θα συνδέεται στενά με τη γυναίκα του, ώστε οι δύο να είναι μία σάρκα. Στους λόγους αυτούς έχουμε την ευλογία του Θεού για το μυστήριο του γάμου και τον προσδιορισμό του ως κοινωνίας αγάπης.
Όταν ήλθε ο Χριστός, συμπλήρωσε την αρχική θεϊκή ευλογία και πρόσθεσε: «Επομένως οι σύζυγοι δεν είναι πλέον δύο, αλλά ένα σώμα. Ό,τι λοιπόν ένωσε ο Θεός, ας μην το χωρίζει άνθρωπος». Με την παρουσία Του στο γάμο της Κανά και τη θαυματουργική μεταβολή του ύδατος σε οίνο, ο Χριστός θέλησε «να αγιάσει την κατά σάρκα γέννηση του ανθρώπου» και ευλόγησε το μυστήριο του γάμου.
Από τον λόγο του Θεού: «ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν», καταλαβαίνουμε ότι για να τελεσθεί το μυστήριο του γάμου, πρέπει να γίνει μια διπλή κίνηση αγάπης του άνδρα και της γυναίκας: Πρώτον αποκοπή και ανεξαρτητοποίηση (καταλείψει) από τους γονείς και την πατρική οικογένεια, και δεύτερον συμπόρευση και συνταύτιση (προσκολληθήσεται) με τον ή την σύζυγο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι νυμφευόμενοι παύουν να αγαπούν και να σέβονται τους γονείς τους, αλλά παύουν να εξαρτώνται και να κατευθύνονται από τους γονείς, επειδή γίνονται οι ίδιοι γονείς. Όπως κάνουμε όταν φυτεύουμε ένα αμπέλι: Κόβουμε ένα κλωνάρι και το φυτεύουμε αλλού για να γίνει ένα νέο αμπέλι. Ο γάμος είναι το κόψιμο δύο κλωναριών από δύο παλαιά κλήματα, τα οποία φυτεύονται μαζί και δημιουργούν ένα νέο κλήμα.
«Το Μυστήριο του Γάμου», Ιερομ. Γρηγορίου, σελ. 78