Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2025
Εποχή του Υδροχόου και Yuletide
Δέν ξέρω πώς άρχισε το παραμύθι περί «εποχής τού Υδροχόου», αλλά τό συσχετίζω με τό επιτυχέστατο τραγούδι τού πενταμελούς γκρούπ «The 5th dimension» (Μάρτιος 1969): “Aquarius / Let the Sunshine in”. Τήν ευφυή μουσική έγραψε ο Arthur MacDermot (1928-2018). Κύριος ερμηνευτής ήταν η Marilyn McCoo (1943-). Σημείωσε τόσο μεγάλη επιτυχία διεθνώς, ώστε οι αστροναύτες τού Απόλλων 13 (1970) ονόμασαν τήν σεληνάκατό τους «Υδροχόος». Οι στιχουργοί δέν είχαν κακό σκοπό, αλλά έγραψαν αστρονομικές ασυναρτησίες: «Όταν η Σελήνη βρεθεί στον έβδομο οίκο (Ζυγό;), και ο Δίας ευθυγραμμιστεί με τόν Άρη, τότε η ειρήνη θα μάς καθοδηγήσει και αγάπη θα διέπει τά αστέρια. Αυτή είναι η αυγή της εποχής τού Υδροχόου». Επίσης χωρίς να φταίει, τό 1984 ο Νίκος Παπάζογλου (1948-2011) έγραψε «Μπαίνουμε στόν Υδροχόο και θα φύγουν οι Ιχθείς…». Αλλά: Αφού η Σελήνη γυρνά κάθε μόνον 27,32166 μέρες (≈ 656 ώρες), στό κάθε ένα από τά 13 ζώδια διαβαίνει συχνότατα κάθε 27,32 μέρες, και παραμένει (κατά Μ/Ο) γιά 50 ώρες. Γιά δε την ευθυγράμμιση Γής-Άρεως-Διός πρόκειται γιά κάτι επίσης πολύ συχνό (π.χ. 15/11/2026, 21/7/2029, 29/9/2031, 1/12/2033, 19/2/2036, 22/5/2038, 18/8/2040).
Προσέξτε, προσέξτε διότι, άλλο αστρολογία και άλλο Αστρονομία. ῾Η αστρολογία εστί κομπογιαννιτισμός. Υποτίθεται μας ενημερώνει γιά τό μέλλον μας, αλλά ούτε ένα δισεκατομμυριοστό απ’ όσα λέει δέν ισχύει. Μιά γιά πάντα, σταματήστε να ασχολείστε με αυτήν. Απεναντίας, η Αστρονομία είναι πράγματι επιστήμη, πάντα μιλά υπεύθυνα, και δέν ασχολείται με ζώδια, μέλλον, εξωγήινους (όπως τουλάχιστον νομίζουμε). Το κακό έγκειται που συχνά-πυκνά συναντάμε ανθρώπους που νομίζουν ότι γνωρίζουν Αστρονομία, αλλά η πενιχρότατη χρηματική συνεισφορά τους γιά αγορά εξοπλισμού τούς καθιστά κι αυτούς παρομοίως ανεύθυνους. Όσο και ν’ ακούγεται παράξενο, τίς μεγαλύτερες αστοχίες τις έχω ακούσει από φυσικομαθηματικούς, και τούτο διότι ζούν με την ψευδαίσθηση ότι «αφού λάβαμε τό πτυχίο Φυσικού ή Μαθηματικού, ε! είμαστε αυτομάτως και αρμόδια άτομα γιά ν’ αποφαινόμεθα γιά Αστρονομία».
Και όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, -ουχί σπανίως και διεθνώς, σωστήν Αστρονομία ενδέχεται να μάθετε από περιπτεράδες, ξυλουργούς, μεροκαματιάρηδες, λογιστές, σουβλατζήδες (κυριολεκτώ), φιλόλογους, οι οποίοι (χωρίς να τό γνωρίζετε) έχουν δώσει χιλιάδες € γιά να εκπαιδεύουν συνετώς και αθορύβως τόν εαυτό τους. Μετά απ’ όλ’ αυτά:
Όπως γράψαμε τόν Ιανουάριο ’25, η μετάπτωση τής Γής έχει περίοδο 25.767 ετών. Επομένως κάθε 25.767/13 = 1982 έτη (Μ/Ο) το εαρινό σημείο εισέρχεται σε άλλον Οίκο – Ένθριο – Ζώδιο. Στόν Κριό ήτο από το 1785 έως το 69 πΧ, στούς Ιχθύες από το 68 πΧ έως το 2597 μΧ. Ούτως, τό 2598 μΧ θα εισέλθει στόν Υδροχόο, από τόν οποίον μέλλει να εξέλθει τό 4310 μΧ γιά να μπεί στόν Αιγόκερω. Και … λοιπόν; Τι θα αλλάξει; Απολύτως τίποτα! Πάντως, όχι όπως λένε είτε οι αστρολόγοι, είτε όσοι αρέσκονται να μάς τρομοκρατούν, ἢ να πουλάνε πολυξερωσύνη. Περί τό έτος 25.700 το εαρινό σημείο θα ξαναεισέλθει στους Ιχθύες, αλλά τούτο δέν συνταιριάζεται οτι θα έλθει κάποιος Μεσσίας (ἢ αντίχριστος). Αλλιώς, κάθε 1.000.000 χρόνια θα έρχονταν 39 Μεσσίες!
Στό δε θέμα «γιατί άραγε συμπίπτουν τρείς εορτές μαζί», έχω να πώ τά εξής: Η ημέρα τής Πρωτοχρονιάς δέν διαφέρει απολύτως σε τίποτε από τίς υπόλοιπες 364 ημέρες (το περιήλιο [q] σήμερα επέρχεται κάθε 4 Ιανουαρίου, αλλά περνά απ’ όλες τίς ημερομηνίες κάθε 20.934 έτη). Ορίστηκε ως η περίπου 80ή μέρα πρίν τήν άνοιξη. Γιά δε τά Χριστούγεννα, δεν γνωρίζουμε κάν τί μήνα γεννήθηκε ο Χριστός. Δέν είναι όμως κακό που (αρχικά) έθεσαν αυθαιρέτως τήν γέννησή Του στό χειμερινό ηλιοστάσιο (~21/Δεκ), προκειμένου να λησμονηθούν τά Σατουρνάλια πρός τιμήν τού Κρόνου. Πιθανολογείται οτι ο πάπας Ιούλιος (337-352) αντιπρότεινε τήν 25ην Δεκεμ. επάνω στή νέα γιορτή «Sol invictus» (ανίκητος Ήλιος), που είχε δημιουργήσει ο αυτοκράτωρ Αυρηλιανός (270-275). Το μοναδικό παράδοξο έγκειται με τά Θεοφάνια. Αποκλείεται οι Εβραίοι να ήσαν τόσο άμυαλοι ἢ αναίσθητοι, και να βαπτίζονταν κατά τόν ψυχρότερο μήνα (Ιανουάριο!) τού βορείου ημισφαιρίου. Κάποιοι ορθολογιστές (παρεξηγημένη έννοια, αλλά μπράβο τους) αφού έψαξαν, είπαν οτι ίσως ο Χριστός βαπτίστηκε Σεπτέμβριο. Τό θεωρώ λογικό, αλλά ποιός ήρωας θα επωμιστεί να μεταφερθεί η εορτή τών Θεοφανίων στίς (π.χ.) 6 Σεπτεμβρίου;
Τέλος: Οι βόρειοι λαοί είχαν τήν παγανιστική εορτή Yule. Δέν νομίζω πως είναι τόσο κακό που μέχρι σήμερα αποκαλούν τήν ημέρα τής Χριστού γεννήσεως (25/12ου) ως Yule, δεδομένου οτι σκέπτονται χριστιανικά. Για δε τήν ευρύτερη περίοδο (30-40 μέρες), τήν αποκαλούν Yuletide.
π. Γεώργιος Δ. Γεωργιάδης, Μαγνησία
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2025
Εμείς διώχνουμε τον κόσμο
Από την αρχή διευκρινίζω ότι το σημερινό μου κείμενο αρχικά δείχνει ως πολιτικό, αλλά προϊόντως διαπιστώνεται πως είναι θρησκευτικό.
1. Κατ’ εμέ δεν υπάρχουν 22 κόμματα, αλλά μόνον δύο: Το μονοβασιλικό και τό πολυβασιλικό. Δέν θέλουμε να έχουμε Βασιλευομένη Δημοκρατία κατά τήν οποίαν ο βασιλεύς δέν κυβερνά, αλλά θέλουμε να έχουμε τέτοια διοίκηση κατά τήν οποίαν ο εαυτός μας να δρα σαν να είναι ηγέτης βασιλικής δημοκρατίας. Οι πλείστοι είναι δοκησίσοφοι και απορούν γιατί οι άλλοι δέν ακολουθούν τήν γνώμη τους, π.χ. αρκεί να κοιτάξουμε πώς οδηγούμε, σαν να είναι δικός μας ο δρόμος.
2. Ελαχιστότατοι πιστεύω ασχολούνται καθώς πρέπει με τα πολιτικά. Ποιοί είναι αυτοί οι σωστοί; Όσοι λένε: «Το κόμμα που εψήφισα τά λέει κατά 60% σωστά, απλώς με τά υπόλοιπα συμφωνώ λιγότερο». Και κατονομάζει μάλιστα σε ποιά σημεία οι άλλοι έχουν δίκιο. Απεναντίας, σχεδόν όλοι δρουν ως μισθωτοί του κόμματός τους. Ποτέ δέν λένε καλή κουβέντα για τους άλλους. Σοβαρότης μηδέν.
Αυτή τήν τάση, που τήν βρήκαμε έτοιμη εκ γενετής, φοβάμαι ότι την επεκτείναμε και στον εκκλησιαστικό χώρο. Ποτέ μου δεν ισχυρίστηκα πως οι ιερείς πρέπει να είναι στο απυρόβλητο (να τους δικηγορούμε όταν έχουν ατοπήσει), αλλά ούτε ότι πρέπει νάναι και στο απειρόβλητο (να τους κακολογούμε, έτσι για χόμπι). Το μαράζι έγκειται στην διαπίστωση ότι σχεδόν τους ιερείς, οι οποίοι κάνουν σωστά τήν δουλειά τους, ενώ παραδόξως εκθειάζουμε τους ιερείς που, εάν ξέραμε ποιές είναι οι ιερατικές υποχρεώσεις τους, θα βλέπαμε ότι είναι σαφώς υποδεέστεροι τών προαναφερθέντων. Απλό παράδειγμα, όσοι αρχίζουν τόν όρθρο την ώρα που εντέλλονται, φαίνονται ότι τάχα τάπαν γρήγορα-γρήγορα. Απεναντίας, κάποιοι που ξεκινούν περί τις οκτώ, φαίνονται ότι τελείωσαν σωστά (11 παρά)!! Για όσους τηρούν εκείνα που λέει η Αγία Γραφή λέμε ότι είναι χαλαροί, ενώ γιά όσους θέτουν περιορισμούς και στερήσεις (δηλαδή επινοούν τύψεις) ότι υπάγονται απευθείας στό Επιτελείο τού Θεού!!! Μπορεί οι δύο όχθες τών ποταμών να μοιάζουν, αλλά χωρίζουν κόσμους. Εάν μάθουμε να τις ξεχωρίζουμε, θα προαχθεί η κάθε Εκκλησία. Αλλά προηγείται η αυτογνωσία, και να αποκαθηλώσουμε τόν εαυτό μας από τήν θέση τού Υψηλοτάτου που τόν έχουμε θέσει, ως αυτονοήτως ηγέτη βασιλικής δημοκρατίας. Πάμπολλοι κοινωνικά ωφέλιμοι ενορίτες με υψηλή οξύνοια τά βλέπουν αυτά και η Εκκλησία μας (εξ αιτίας ημών) τούς έχει χάσει. Φτιάξαμε μιαν Ελλάδα για την οποίαν οι νέοι δέν νοιάζονται.
π. Γεώργιος Δ. Γεωργιάδης, Σούρπη Μαγνησίας
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2025
Προς Προβληματισμό
Όταν πεθάνεις, μην ανησυχείς για το σώμα σου. Οι συγγενείς σου θα κάνουν ό, τι είναι απαραίτητο σύμφωνα με τις δυνατότητές τους. Θα βγάλουν τα ρούχα σου, θα σε πλύνουν, θα σε ντύσουν, θα σε πάρουν από το σπίτι σου και θα σε μεταφέρουν στη «νέα σου διεύθυνση». Πολλοί θα έρθουν στην κηδεία σου για να «πούνε το τελευταίο αντίο». Κάποιοι θα ακυρώσουν δεσμεύσεις και ακόμη θα χάσουν τη δουλειά τους για να έρθουν.
Τα αντικείμενά σου, ακόμη και αυτά πού δεν σου άρεσε να δανείζεις, θα πουληθούν, θα δοθούν ή θα καούν: Τα κλειδιά σου, τα εργαλεία σου, τα βιβλία σου, τα CD σου, τα παπούτσια σου, τα ρούχα σου. Και να είσαι σίγουρος ότι ο κόσμος θα σταματήσει να κλαίει για σένα. Η οικονομία θα συνεχιστεί. Στη δουλειά σου θ’ αντικατασταθείς. Κάποιος με τις ίδιες ή καλύτερες ικανότητες θα πάρει τη θέση σου. Τα περιουσιακά σου στοιχεία θα μεταβούν στους κληρονόμους σου. Και μην έχεις την εντύπωση ό,τι θα συνεχίσουν να σε αναφέρουν, να σε κρίνουν και να επικρίνουν για τα μικρά και μεγάλα πράγματα που έκανες στη ζωή. Οι αληθινοί φίλοι σου θα κλαίνε για μερικές ώρες ή λίγες μέρες, αλλά μετά θα επιστρέψουν στο γέλιο. Τα ζώα σου θα συνηθίσουν στον νέο κάτοχο. Οι φωτογραφίες σου θα παραμείνουν στον τοίχο για λίγο ή θα συνεχίσουν σε κάποιο έπιπλο, αλλά στη συνέχεια θα διατηρηθούν στο κάτω μέρος ενός συρταριού. Κάποιος άλλος θα καθίσει στον καναπέ σου και θα φάει στο τραπέζι σου.
Ο βαθύς πόνος στο σπίτι σου θα διαρκέσει μία εβδομάδα, ένα μήνα, ένα χρόνο...Τότε θα προστεθείς στις αναμνήσεις και στη συνέχεια η ιστορία σου τελείωσε. Τελείωσε ανάμεσα στους ανθρώπους. Τελείωσε σε αυτόν τον κόσμο.
Αλλά ξεκίνησε η ιστορία σου στη νέα σου πραγματικότητα. Στη ζωή σου μετά το θάνατο. Η ζωή σου και όλα τα εγκόσμια έχασαν την αξία που είχαν: Σώμα, ομορφιά, εμφάνιση, επίθετο, άνεση, θέση, τραπεζικός λογαριασμός, σπίτι, αυτοκίνητο, επάγγελμα, τίτλοι, διπλώματα, μετάλλια, τρόπαια, φίλοι, σύζυγος, οικογένεια.
Στη νέα σου ζωή θα χρειαστείς μόνο το πνεύμα σου. Και η αξία που έχεις συγκεντρώσει εδώ θα είναι η μόνη περιουσία που θα έχεις εκεί. Αυτή η τύχη είναι η μόνη που θα πάρεις μαζί σου και δημιουργείται κατά τη διάρκεια της περιόδου που βρίσκεσαι εδώ. Όταν ζεις μία ζωή αγάπης για τους άλλους και σε γαλήνη με τον γείτονά σου, ζυμώνεις την πνευματική σου περιουσία.
Γι’ αυτό προσπάθησε να ζήσεις πλήρως και να είσαι ευτυχισμένος ενώ βρίσκεσαι εδώ, γιατί όπως είπε ο Φραγκίσκος της Ασίζης: «Δεν θα πάρεις αυτά που έχεις από ‘δω. Μόνο ό,τι έδωσες θα πάρεις».
π. Δημήτριος Μ.Τ.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2025
Να γίνουμε Χριστός
Υπάρχουν στιγμές που γινόμαστε Χριστός:
Όταν συγχωρούμε,
όταν αγαπάμε χωρίς υστεροβουλία,
όταν υπομένουμε,
όταν είμαστε ταπεινοί, πράοι,
όταν αφήνουμε το φως της ψυχής μας να γλυκάνει τον διπλανό μας.
Όταν ζούμε την βασιλεία του Θεού στο εδώ και τώρα.
Αυτή η φράση - να γίνουμε Χριστός - είναι αυτό που εισπράττεις από τον διπλανό σου, αυτή η ηρεμία και η γαλήνη που νιώθεις, όταν αναπαύεις τον συνάνθρωπό σου.
Είναι το απόλυτο άφημα στο θέλημά Του.
Πήγαινέ με όπου θες, κυβέρνα την ζωή μου. Εσύ ξέρεις!
(Το παραπάνω εκλεκτό κείμενο μου το έστειλε μια καλή μου φίλη, η Κλεονίκη,
που με λίγα λόγια έχει αποτυπώσει τόσο μεγάλες αλήθειες. Κ. Γεννάδης)
Ιούλιος - Αύγουστος 2025
Τί Τιμούμε Όταν Ψέλνουμε;
Εδώ ό,τι γράψω, θα βαραίνει αποκλειστικά εμένα (π. Γ.Γ.) και όχι την εφημερίδα. Μερικές φορές, Ιερείς ή και Ψάλτες, όταν πηγαίνουμε στον ναό, έχουμε λησμονήσει τον Θεό και τους Αγίους της ημέρας και επιδιώκουμε να διακηρύξουμε το δήθεν μουσικό μας ταλέντο. Ειδικά στην επαρχία, η μουσική αμάθεια είναι εκτεταμένη, και τούτο είναι πολύ κακό διότι, «όσο λιγότερη μουσική γνώση έχει ένας αοιδός, τόσο πλιότερο φαντασμένος κι εξωπραγματικός γίνεται». Αυτή τη φορά θα γράψω εν ολίγοις για το Τυπικό. Το υπάρχον εκκλησιαστικό Τυπικό χωλαίνει για δύο κυρίως λόγους:
1. Γράφτηκε από καλομαθημένους ανθρώπους που υπηρετούσαν σε τεράστιες ενορίες (με πολλούς ιερείς, νεωκόρους και ψάλτες) οι οποίοι δεν σκέφτηκαν ότι στα 90% των ενοριών ο ιερέας είναι μόνος του, με έναν ψάλτη και συχνάκις άνευ κάποιου παιδιού να τον βοηθά στο Ιερό. Αποτέλεσμα,
υπερφορτώσαμε τον μονήρη εφημέριο με δουλειά που είναι για τρείς ανθρώπους (π.χ. ευχές «μυστικώς») και ο κακομοίρης πάντα νομίζει ότι δεν έκανε σωστά τη δουλειά του.
2. Η ελλαδική Εκκλησία (ΔΙΠΤΥΧΑ) έδειξε ότι αδυνατεί να χειριστεί το Τυπικό. Αν και τα ΔΙΠΤΥΧΑ στερούνται φαντασίας, ωστόσο πάντα τα συμβουλεύομαι πριν ψάλλω (οι νέοι συντάκτες που ανέλαβαν περί το 2000, αληθεύει ότι επέφεραν βελτιώσεις). Άλλα ιδιωτικά ετήσια Τυπικά (π.χ. «Παναγόπουλος» κλπ) χειρίζονται καλύτερα το Τυπικό. Και όσοι νομίζουν ότι ψέγω αναιτίως τα επίσημα ΔΙΠΤΥΧΑ, ανοίξτε στην σελ. 308 (έτους 2023). Λέει (δυστυχώς) ότι επειδή της Αγίας Σοφίας πέφτει εφέτος Κυριακή, καταλιμπάνεται (εγκαταλείπεται!) η ακολουθία της. Πάλι καλά που στην υποσημείωση λέει: «… αι γενικαί οδηγίαι τού Τ.Μ.Ε. δέν πρέπει να λαμβάνωνται κατά γράμμα, αλλά κατ’ έννοιαν».
Υπόψη πως ούτε ένας άνθρωπος σε όλη την Γη δεν γνωρίζει άνω τού 49% τού Τυπικού. Θέλω να το τονίσω τούτο, διότι το άγραφο Τυπικό (τουτέστιν κανονισμοί που – ένεκα διαρκούς ατολμίας - ακόμη δεν έχουν γραφτεί) είναι μεγαλύτερο των ήδη γεγραμμένων διατάξεων.
Ας γνωρίζουμε ότι περί το 1685 η Εκκλησία έβαλε γνώστες να εδαφοποιήσουν το τότε Τυπικό (ευτυχώς, αλλά ανεπαρκώς). Ομοίως έπραξε το 1888, αναθέτοντας στον Γεώργιο Βιολάκη περαιτέρω βελτιώσεις. Όμως, απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Θα γράψουμε μόνον 10 από τά 110 που πρέπει να αλλάξουν:
Δεν ψέλνουμε «Ανοιξαντάρια» ούτε στα πανηγύρια. Ποτέ δεν διπλασιάζουμε τα στιχηρά, αλλά μπορούμε στα κεκραγάρια να προσθέσουμε ύμνους από τον «Μικρόν εσπερινό» ή την Παρακλητική. Όλοι οι ναοί να αγοράσουμε τον «Ενιαύσιον Στέφανον» (Μικραγιαννανίτης) και πάντα να λέμε το απολυτίκιο τού Αγίου της ημέρας. Κατάργηση των ειρηνικών του όρθρου, ουδέποτε λέγονται οι ειρμοί κανόνων, ποτέ διπλές καταβασίες, ποτέ τίς 6 Τιμιωτέρες αλλά μόνον την Θ’ ωδή πάντα. Στους αίνους ας προσθέτουμε την λησμονημένη Λιτή. Εγκατάλειψη τού αργού «Δύναμις», και αντί κοινωνικού, ο Ψάλτης να διαβάζει τότε το κήρυγμα-ανακοινώσεις της Μητροπόλεως ἢ την βιογραφία του Αγίου της ημέρας, ποτέ όμως Πολυέλαιον. Τίποτα δεν παραλείπουμε από το Μηναίον, αλλά μπορούμε να αφαιρούμε όσα λέγονται πολύ συχνά. Ο αριστερός Ψάλτης να πάψει να θεωρείται περιθωριακός. Οι δύο Ψάλτες να εναλλάσσονται.
π. Γεώργιος Γεωργιάδης, Μουσικοδιδάσκαλος