Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2024
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
«Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού!»
Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού. Ο Θεός, να πούμε, είναι αγαθός, δεν οργίζεται, μακροθυμεί. Και συ μετά την προσευχή, σου έρχεται ένα τέτοιο πράγμα, μακρόθυμος, ό,τι να σου κάνει ο άλφα, ο βήτα, δεν πειράζει, ε, δεν πειράζει αυτό. Επειδή η χάρις σε χαρίτωσε. Θα σε κάνει κατόπιν, πως να πούμε, πάντα προσευχόμενον. Ναι. Επήρες αυτή την ιδιότητα, προσευχόμενος εις το Θεό.
Όταν φέρουμε τη δημιουργία του Θεού, με τι σοφία το έκανε αυτό ο Θεός όλο, δεν μπορεί παρά ο νους να προβιβάζεται σε ανωτέρα θεωρία, και θαυμάζει και εκπλήττεται με τη σοφία του Θεού, την αγάπη, την οποία έχει ο Θεός, ότι εδημιούργησε όλο το σύμπαν και τελευταία έκανε τον άνθρωπο. Αφού τα έκανε όλα, τελευταίον έκανε τον άνθρωπο. Βασιλέα της κτίσεως. Από κεί θα ’ρθουν όλες οι θεωρίες οι χαροποιές.
Τώρα ο αδερφός λέει στην εκκλησία: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Πού πηγαίνεις; Να πάρεις τον Θεό. Τότες χαίρεσαι. Εάν μεν έχει προηγηθεί η χαρά, δεν μπορείς παρά με δάκρυα να προσέλθεις να μεταλάβεις. Όταν έχουν προηγηθεί δάκρυα λύπης προσεύχεσαι και λες: «Θεέ μου, συγχώρησέ μου τας αμαρτίας μου. Εις το έλεός Σου, εις την ευσπλαχνία Σου, στην αγάπη Σου. Μας το είπες ότι ο Θεός είναι οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος» (Εξ. 34,6).
Μας το είπες. Εκεί στηρίζομαι και προσέρχομαι αναξίως. Ουδείς άξιος, λέει και ο ιερεύς όταν προσεύχεται. Και εκεί περισσότερο στηρίζεσαι και προσέρχεσαι…
Να σας πω, πολλοί από τους πατέρας τους Κατουνακιώτας, πολλοί που ερχόντουσαν να μεταλάβουν, δεν άκουες τίποτες, μόνο έβλεπες τα δάκρυα που έτρεχαν και τους μετελάμβανες. Ε, ο γέρος αυτός, να πούμε, όλη τη Λειτουργία δεν μιλούσε καθόλου, αλλά ήτανε σκυμμένος και τώρα, είτε σε θεωρία ερχότανε, είτε σε βαθυτέρα έννοια της ευσπλαχνίας του Θεού.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης»,
έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ», Κατουνάκια Αγίου Όρους
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
«Λέγε Συνεχώς Μέσα Στην Καρδιά Σου: Ο Χριστός είναι Αγάπη»
«Λέγε συνεχώς μέσα στην καρδιά σου: «Ο Χριστός είναι Αγάπη». Έτσι, θα αγαπάς όλους τους ανθρώπους, θυσιάζοντας χάριν αυτής της Αγάπης, ό,τι έχεις ακριβό, ακόμη και την ίδια σου τη ζωή» (Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης, Η εν Χριστώ ζωή μου, Ιεροί λογισμοί μιας οσίας ψυχής, εκδ. Παπαδημητρίου).
Τρεις είναι οι κύριες προϋποθέσεις στις οποίες στηρίζεται στον παραπάνω λόγο του ο μέγας Ρώσος Άγιος της νεότερης εποχής ο Ιωάννης της Κροστάνδης (1829-1908).
Πρώτη, ότι ο Χριστός είναι ο Θεός ο Οποίος είναι Αγάπη, όπως μοναδικά το σημειώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί» (Α΄ Ιω. 4, 8). Αγάπη ο Θεός, Αγάπη ο Χριστός ως το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, συνεπώς κάθε λόγος Του, κάθε ενέργειά Του την αγάπη Του αυτή αποτυπώνει.
Δεύτερη, ότι ο άνθρωπος έχει κληθεί κι αυτός να αγαπά κατά το πρότυπο του Δημιουργού του Χριστού, διότι τον δημιούργησε «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» Εκείνου. Ό,τι είναι ο Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός, τέτοιος πρέπει να γίνει και ο άνθρωπος που θα πιστέψει στον Χριστό, αν θέλει να έχει κοινωνία μαζί Του. «Μείνατε ἐν τῇ ἀγάπη τῇ ἐμῇ. Ἐάν τάς ἐντολάς μου τηρήσητε, μενεῖτε ἐν τῇ ἀγάπη μου» είπε. Αλλά για να γίνει αυτό απαιτείται ο άνθρωπος να ξεπεράσει τον εγκλωβισμό του στην αμαρτία που τον απομονώνει και από τον Θεό και από τον συνάνθρωπό του και από τον εαυτό του και να ενσωματωθεί σ’ Εκείνον, ο Οποίος ακριβώς ήλθε στον κόσμο «ἵνα τά τέκνα τοῦ Θεοῦ τά διεσκορπισμένα συναγάγῃ εἰς ἕν». Τι άλλο στην πραγματικότητα είναι κάθε «εν επιγνώσει» χριστιανός, παρά ένας άλλος Χριστός ως Εκείνου προέκταση; «Ἐγώ είμι ἡ ἄμπελος ὑμεῖς τά κλήματα» απεκάλυψαν τα αψευδή χείλη Του. «Χριστιανός ἐστι μίμημα Χριστοῦ κατά τό δυνατόν ἀνθρώπῳ». Οπότε, δεν υπάρχει τίποτε σημαντικότερο για τον πιστό Χριστιανό από το να μένει στις εντολές του Χριστού, δηλαδή στην εντολή της αγάπης, κατά το «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» – αυτός είναι ο βασικός σκοπός του καιρού που του παραχωρεί ο Κύριος στον κόσμο τούτο.
Αλλά υπάρχει και η τρίτη προϋπόθεση που θίγει ο Άγιος της Κροστάνδης, η οποία αποκαλύπτει το πόσο καλή γνώση του πεσμένου στην αμαρτία ανθρώπου, δηλαδή του κάθε ανθρώπου, είχε. «Λέγε συνεχώς μέσα στην καρδιά σου», προτρέπει. Γνωρίζει ο Άγιος Ιωάννης ότι μπορεί ο πιστός να έχει βαπτιστεί, να έχει χριστεί με το άγιο μύρο της πίστεως, να εκκλησιάζεται και να μετέχει στα άχραντα μυστήρια, όμως δεν παύει ευρισκόμενος στον κόσμο τούτο τον απατεώνα με τις πολυποίκιλες παγίδες των παθών του και του πονηρού διαβόλου να έλκεται στο κακό. Σαν τον απόστολο Παύλο ομολογεί ο κάθε Χριστιανός ότι «ευχαριστιέμαι με τον νόμο του Θεού, όμως βλέπω έναν άλλο νόμο μέσα μου, τον νόμο της αμαρτίας, που με τραβάει μακριά από το θέλημα του Θεού». Οπότε τί χρειάζεται επιπλέον να κάνει ο πιστός; Διαρκώς να βρίσκεται σε κατάσταση νήψεως, εγρηγόρσεως, ετοιμότητας για την τήρηση του αγίου θελήματος του Θεού. Η επανάληψη των λόγων της Αγίας Γραφής, των λόγων του Χριστού – που σημαίνει ότι ο πιστός μελετάει τους λόγους αυτούς και ει δυνατόν τους αποστηθίζει για να τους έχει ανά πάσα στιγμή πρόχειρους στον νου και την καρδιά του. Γι’ αυτό και ο πιστός βρίσκεται αδιάκοπα σε μία εσωτερική ένταση – μπορεί κάποιο πάθος του να τον σύρει εκτός νόμου Θεού, εκείνος όμως «βιάζει» τον εαυτό του να μην παρασυρθεί. Αν παρασυρθεί, χάνει τον Θεό του, μπαίνει κυριολεκτικά στον χώρο μιας «κινούμενης άμμου», εμπλέκεται δηλαδή στην ταραχή του παρερχόμενου αυτού εδώ κόσμου.
Το να επαναλαμβάνουμε διαρκώς μέσα μας το όνομα του Χριστού, την αγάπη Του, την κεντρική εντολή Του «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», είναι ό,τι κρισιμότερο για την πνευματική μας ζωή. Κι ιδίως στις δύσκολες στιγμές μας όπου υπάρχει κάποια έξαψη παθών: σε μία εχθρική ενέργεια ενός συνανθρώπου μας, σε έναν υβριστικό λόγο του, σε μία αντίδραση απρόσμενη από τον/τη σύντροφό μας ή από τα παιδιά μας, εκεί να επιμένουμε με την αγία επανάληψη των ευαγγελικών λόγων για να μένουμε μαζί με τον Χριστό κι Εκείνος μαζί μας. Όπως κάνουμε σε μία ανηφόρα όταν οδηγούμε, που πατάμε περισσότερο γκάζι, το ίδιο και στις ανηφοριές του βίου μας, να τροφοδοτούμε τη βούλησή μας, πατώντας περισσότερο «γκάζι», ανακυκλώνοντας τα παντοδύναμα λόγια του Θεού μας. Ο μεγάλος Άγιος της Κροστάνδης μας το υπενθυμίζει.
Με τον τρόπο αυτό η προσευχή μας θα είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Χαριτωμένες Θαυματουργίες
Του Αγίου Ιωάννου Της Κροστάνδης
Ο συγγραφεύς Σούρσκυ αναφέρει και την κάπως κωμική περίπτωση του ιερορράπτου Π. Γ. Θεοδώροβιτς, που πίστεψε ότι ο π. Ιωάννης (ο άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης) θα τον θεράπευε από τον τραυλισμό της φωνής του και που τελικά η πίστις του δικαιώθηκε.
«Το καλοκαίρι του 1893 ο βραδύγλωσσος ιερορράπτης περίμενε στην Μόσχα τον π. Ιωάννη ανάμεσα σε πυκνό πλήθος. Όταν έφθασε, προσπάθησε απεγνωσμένα να τον πλησιάσει. Σκεπτόταν ότι η συνάντηση θα ήταν αποφασιστική για όλη του την ζωή. Άρχισε λοιπόν να φωνάζει τραυλίζοντας φοβερά:
«Μπάτιουσκα, προσευχηθείτε για μένα».
Ο π. Ιωάννης τον κτύπησε με το δεξί χέρι στο αριστερό μάγουλο και τον διέταξε:
«Μίλα καθαρά, μίλα καθαρά…»!
Το θαύμα έγινε. Η τόσο ενοχλητική πάθηση έπαυσε να τον ταλαιπωρεί.
Πολλές φορές συνόδευαν την προσευχή του ιδιαίτερες εκδηλώσεις, όπως διάφορες εντολές ή προτροπές να σηκωθούν οι άρρωστοι από το κρεββάτι του πόνου. Σε αρκετά βιβλία περιέχεται η διήγηση της θεραπείας μιας νεαρής κυρίας, που πέθαινε από κοιλιακό τύφο. Μετά το τέλος της θαυματουργικής του προσευχής, η άρρωστη, βλέποντάς τον εξασθενημένο, τον ερώτησε αν ήθελε ένα κέρασμα.
Ο π. Ιωάννης της απάντησε:
«Εάν μου δώσετε ένα μικρό ποτηράκι κρασί, θα σας ευγνωμονώ, διότι είμαι εξαντλημένος. Παρακαλώ όμως, σύμφωνα με την ρωσική εθιμοτυπία, η ίδια η οικοδέσποινα να μου το προσφέρει».
Έπειτα από αυτή την ευγενική εντολή η ετοιμοθάνατη ανασηκώθηκε από το κρεβάτι, κατέβασε τα πόδια στο πάτωμα, και με σταθερό βήμα κατευθύνθηκε προς την τραπεζαρία. Πήρε το κρασί και το πρόσφερε. Μετά από μερικές μέρες ανάρρωσε τελείως.
Από το βιβλίο «Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης», Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου
Ιούλιος - Αύγουστος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Η πίστη κατά τη διάρκεια της προσευχής
Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης
«Χωρίς όμως πίστη είναι αδύνατο να ευαρεστήσει κανείς το Θεό, γιατί αυτός που τον πλησιάζει πρέπει να πιστεύει ότι υπάρχει Θεός και ότι ανταμείβει όσους τον αποζητούν.» (ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 11:6).
Το πρώτο γνώρισμα το οποίο πρέπει να έχει η προσευχή μας είναι η ζωντανή πίστη στον Κύριο. Υπόθεσε Αυτόν ενώπιον σου και εντός σου και τότε ζήτησε από τον Ιησού Χριστό εν Πνεύματι Αγίω οτιδήποτε επιθυμείς και θα το λάβεις. Ζήτησε το με απλότητα, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία και τότε ο Θεός θα γίνει για σένα το παν και αμέσως θα πραγματοποιήσει μεγάλα και θαυμάσια. Ζήτησε ευλογίες πνευματικές και υλικές και όχι μόνο για τον εαυτό σου, αλλά για όλους τους πιστούς και για όλο το Σώμα της Εκκλησίας, χωρίς να ξεχωρίσεις τον εαυτό σου από τους άλλους πιστούς, αλλά ως μέλος του ενός μεγάλου Σώματος της Εκκλησίας του Χριστού, ενωμένος πνευματικά με όλα τα άλλα μέλη και αγαπώντας όλους ως αδελφούς εν Χριστώ. Ο Ουράνιος Πατέρας θα σε πλημμυρίσει με ειρήνη και δύναμη.
Αν επιθυμείς να ζητήσεις κάτι από τον Θεό στην προσευχή σου για τον εαυτό σου, πριν προσευχηθείς, προετοίμασέ τον εαυτό σου με στέρεα και ακλόνητη πίστη. Λάβε όλα τα μέτρα κατά της απιστίας και της αμφιβολίας. Διότι δεν είναι για σένα καλό και ωφέλιμο εάν κατά την διάρκεια της προσευχής κλονιστεί η πίστη της καρδιάς σου. Σε τέτοια περίπτωση, μην περιμένεις να λάβεις αυτά που ζήτησες από τον Κύριο με αμφιβολία. Διότι με αυτό τον τρόπο πρόσβαλες τον Κύριο και ο Θεός δεν δίδει δώρα στους υβριστές Του. «Πάντα όσα ζητήσετε στην προσευχή με πίστη θα τα λάβετε» (Ματθ. 21:22), είπε ο Ιησούς Χριστός. Τούτο σημαίνει ότι εάν αμφιβάλλεις και απιστείς, δεν θα λάβεις τίποτα. «Εάν έχετε πίστη χωρίς να αμφιβάλετε», είπε επίσης ο Κύριος, «θα έχετε δύναμη να μετακινείτε όρη» (Ματθ. 21:21). Αν λοιπόν αμφιβάλλεις και δεν πιστεύεις, δεν θα έχεις δύναμη να τα κάνεις αυτά.
«Ό,τι όμως ζητάτε να το ζητάτε με πίστη, και να μην έχετε αμφιβολίες. Γιατί όποιος αμφιβάλλει, μοιάζει με το κύμα της θάλασσας, που το παρασέρνει ο άνεμος και το πηγαίνει εδώ κι εκεί», λέγει ο Απόστολος Ιάκωβος. «Να μην ελπίζει ότι θα πάρει κάτι από τον Κύριο ένας τέτοιος άνθρωπος, δίγνωμος κι άστατος σε όλες του τις ενέργειες» (Ιακώβου 1:6).
Η καρδιά η οποία αμφιβάλει ότι ο Θεός μπορεί να δώσει σε αυτήν ό,τι ζητάει, τιμωρείται για την αμφιβολία της αυτή. Πιέζεται και καταβάλλεται από την αμφιβολία. Μην οργίζεις τον Θεό ούτε με μία σκιά αμφιβολίας και μάλιστα εσύ, ο οποίος πολλές φορές δοκίμασες την παντοδυναμία του Θεού. Η αμφιβολία είναι βλασφημία κατά του Θεού, η οποία εμφωλεύει στην καρδιά κατά του πνεύματος της αλήθειας. Να θυμάσαι ότι ο Θεός κατά την προσευχή σου περιμένει την καταφατική απάντησή σου στο ερώτημα το οποίο θέτει στην ψυχή σου: «Πιστεύεις ότι μπορώ να κάνω αυτό που μου ζητάς;» Στο ερώτημα αυτό χρειάζεται να απαντάς μέσα από τα βάθη της καρδιάς σου και να λες: «Ναι, Κύριε.»
(Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης, Η εν Χριστώ Ζωή, σελ. 59-60)
Μαΐος – Ιούνιος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Εμπόδια στην Προσευχή
Όταν μόνος σου προσεύχεσαι και αισθάνεσαι ατονία πνευματική και μελαγχολία εξαιτίας της μοναξιάς σου να θυμάσαι ότι η Αγία Τριάδα σε βλέπει με μάτια λαμπρότερα και από τον ήλιο. Σε βλέπουν όλοι οι άγγελοι και ο φύλακας-άγγελός σου. Σε βλέπουν όλοι οι Άγιοι τού Θεού. Και πράγματι σε βλέπουν διότι είναι ένα μαζί με τον Θεό και όπου είναι ο Θεός είναι και αυτοί. Όπου είναι ο ήλιος εκεί είναι και οι ακτίνες του. Προσπάθησε να εννοείς τι σημαίνει αυτό.
Πάντοτε να προσεύχεσαι με ζεστή καρδιά και αυτό θα το πετύχεις εάν δεν τρως πολύ και δεν πίνεις πολύ πριν την προσευχή. Επίσης να θυμάσαι Σε ποιον μιλάς. Οι άνθρωποι λησμονούν ότι συνομιλούν με τον Θεό πού είναι άγρυπνος που βλέπει τα πάντα. Λησμονούν ότι όλες οι ουράνιες δυνάμεις και οι άγιοι τού Θεού ακούν την συνομιλία τους με τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος προσεύχεται, να βάζει κατά μέρος κάθε κοσμική σκέψη, να φροντίζει μόνο για τη σωτηρία της ψυχής του.
Όταν προσεύχεσαι, να ακολουθείς τον εξής κανόνα: είναι καλύτερα να πεις πέντε μόνο λέξεις, αλλά μέσα από τα βάθη της καρδιάς σου, παρά δέκα χιλιάδες λέξεις μόνο με τα χείλη σου. Όταν δεις ότι η καρδιά σου είναι παγωμένη, σταμάτησε για λίγο την προσευχή σου και ζέστανε την καρδιά σου, παρουσιάζοντας μπροστά σου την κακία σου και την πνευματική σου φτώχεια. Ο Κύριος δεν εγκαταλείπει εκείνους που κοπιάζουν γι’ Αυτόν. Και να θυμάσαι ότι με όποιο μέτρο μετράς, έτσι θα σε μετρήσει και ο Θεός και θα σε ανταμείψει για την ειλικρίνεια των λόγων της προσευχής σου, αποστέλλοντάς σου την ανάλογη ποσότητα πνευματικού φωτός, ειρήνης και χαράς.
(Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης, Η εν Χριστώ Ζωή, σελ. 80-81)