Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2022
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Στους Αγίους Τόπους και στο Σινά
Μετά το Πάσχα του 1982 ο π. Παΐσιος ξεκίνησε για το Σινά, ύστερα από πρόσκληση του Δαμιανού, ο οποίος είχε γίνει Αρχιεπίσκοπος Σιναΐου. Αρχικά πήγε για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Παντού όπου πήγαινε βίωνε θεϊκές καταστάσεις. Τα έβλεπε όλα μέσα στο Άγιο Φως, συγκλονιζόταν και αλλοιώνονταν από τα θεία γεγονότα. Η ένταση των γεγονότων ήταν τέτοια που τον είχε «διαλύσει».
Υπάρχουν μαρτυρίες ότι στο Όρος Θαβώρ, ενώ προσκυνούσε το αγιασμένο μέρος, κάτι υπερφυσικό του συνέβη. Βίωσε κάτι που ξεπέρασε «το μέτρον της ανθρωπότητας» και έφτασε σε περιοχές της Άνω Ιερουσαλήμ (Παράδεισος).
Στο Όρος των Ελαιών έπεσε γονατιστός και έκλαψε πικρά στην πέτρα που προσευχήθηκε ο Κύριος με αγωνία πριν τη σύλληψή Του. Την αγκάλιασε σφιχτά και έγινε ένα με αυτήν! Οι λυγμοί του ακούγονταν σαν θρήνος που προκάλεσαν εντύπωση στους φύλακες.
Στη συνέχεια πήγε στο Σινά για να βοηθήσει το Μοναστήρι. Βρήκε κατάλληλο τόπο διαμονής την Αγία Σκέπη, ένα ερημικό Κάθισμα (είδος κελιού εκτός του μοναστηριού, το οποίο ανήκει στο Μοναστήρι. Εκεί ο μοναχός ασκείται στα καθήκοντά του μόνος). Δεν έμεινε όμως για μεγάλο διάστημα για λόγους υγείας.
Την ημέρα της αναχώρησής του από το Άγιον Όρος για τα Ιεροσόλυμα αρρώστησε ο Γέροντας και είχε υψηλό πυρετό. Έτσι, έφτασε ασθενής στους Αγίους Τόπους. Στη διάρκεια μάλιστα του ταξιδιού με λεωφορείο από τα Ιεροσόλυμα προς το Σινά κρύωσε στους πνεύμονες, όπως ο ίδιος αποκαλύπτει. Όταν έφτασε στο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης ήταν σε κακά χάλια. Ο γιατρός του έκανε ενέσεις με κορτιζόνη που προκάλεσαν όμως αίμα στα έντερα. Έτσι σύντομα αποφάσισε να επιστρέψει στο κελί του, στο Άγιο Όρος.
(Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες του Αγ. Παϊσίου, σελ. 76)
Ιούλιος - Αύγουστος 2022
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Υπερφυσική Κατάσταση Προσευχής
Ο Γέροντας Παΐσιος ήταν μέσα στο κελλάκι του και προσευχόταν. Τότε ένας ιερέας που περίμενε με άλλους επισκέπτες έξω από τα σύρματα της αυλής στην Παναγούδα, πέρασε τα σύρματα και μπήκε απρόσκλητος στην αυλή.
Πλησιάζοντας στο κελί, άκουγε από μέσα ομιλίες και σκέφτηκε ότι ο Πατήρ Παΐσιος θα συνομιλούσε με επισκέπτες. Χτύπησε δύο-τρείς φορές την πόρτα, αλλά δεν πήρε καμία απάντηση. Τότε κοίταξε από το παράθυρο και.. τί να δει!
Ένας πανύψηλος καλόγερος πάνω από δύο μέτρα, προσευχόταν όρθιος μέσα σε μία στήλη φωτός που είχε χρώμα γαλάζιο και τον κάλυπτε ολόκληρο! Του ήταν άγνωστος αυτός ο καλόγερος, ο οποίος μάλιστα έμοιαζε με Άγγελο Κυρίου. Η γλύκα όμως της όψης του ήταν κάτι το μοναδικό. Άναυδος ο ιερέας παρατηρούσε από το παράθυρο το θέαμα που σαγήνευε την καρδιά του. Τον μάγεψε η υπερουσιότητα της εμπειρίας αυτής. Γονάτισε και έκανε τον σταυρό του.
Όταν αργότερα ο Γέροντας Παΐσιος κάλεσε τον ιερέα και την παρέα του μέσα στο κελί του, με απόλυτη φυσικότητα τους μίλησε, μη θέλοντας να προδώσει την ουράνια κατάσταση στην οποία προηγουμένως βρισκόταν. Όμως την ώρα που τους ξεπροβόδιζε, είπε στον έκπληκτο ιερέα: «Είπα σήμερα να κάνω προσευχή και εσύ μου τα χάλασες!».
Έπινε ο Άγιος Παΐσιος το πικρό ποτήρι του καθενός, ξεθόλωνε τον νου του, τον ξεφόβιζε, έκανε το παν για να τον παρηγορήσει, να τον γιατρέψει. Του σήκωνε τα ακούσια φορτία του, ανακούφιζε τις απερίγραπτες πίκρες, σκούπιζε τα δάκρυά του.
Έκρυψε λοιπόν, από τον ιερέα, ότι ήταν ο ίδιος ο Γέροντας, ο Γίγαντας που είδε μέσα σε γαλάζιο φως από το παράθυρο. Από ταπείνωση δεν ήθελε να αποκαλυφθεί το θαυμαστό αυτό γεγονός.
Όμως ο Θεός επέτρεψε, ο ιερέας να μπει απρόσκλητος από ένα μικρό κενό που υπήρχε στα σύρματα και να γίνει κοινωνός του υπερφυσικού αυτού γεγονότος.
Ο τρόπος που ενεργεί ο Θεός συχνά είναι «περίεργος» για εμάς τους κοινούς θνητούς που αδυνατούμε να αντιληφθούμε τα θεϊκά γεγονότα.
(Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες του Αγ. Παϊσίου, σελ. 177, 178)
Μάϊος - Ιούνιος 2022
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Η Δοξολογική Προσευχή
Περνούσε ο π. Παΐσιος αρκετές ώρες κάνοντας το εργόχειρό του και προσευχόμενος λέγοντας το «Δόξα σοι ο Θεός». Ήθελε ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό να ζητήσει συγνώμη από το Θεό για τις αμαρτίες του και να τον δοξολογεί όπως οι Άγγελοι του Κυρίου. Με το «Δόξα σοι ο Θεός» ευχαριστούσε για το ότι ζούσε, αλλά και για το ότι θα πέθαινε και θα πήγαινε κοντά Του. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο Γέροντας, τα περισσότερα χρόνια του βίου του, είχε σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά ποτέ δεν προσευχήθηκε για την ίαση των ασθενειών. Είχε μάθει να ζει συντροφιά με τον πόνο που μερικές φορές γινόταν ανυπόφορος. Σαν χάπι για τον πόνο, σαν ασπιρίνη, σαν αναλγητικό χρησιμοποιούσε την προσευχή και κυρίως το «Δόξα σοι ο Θεός».
Ακολουθώντας τον πνευματικό του, τον παπά Τύχωνα, τον Ρώσο, θεωρούσε το «Δόξα σοι ο Θεός» ανώτερο από την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όταν δηλαδή δοξάζει κανείς τον Θεό από φιλότιμο, αυτό έχει μεγαλύτερη αξία από το να ζητά το έλεος του Θεού από ανάγκη. Η δοξολογία στον Θεό εμπεριέχει μετάνοια και ταπείνωση και φέρνει θεία παρηγοριά.
Δίδασκε ο Γέροντας Παΐσιος την ανάγκη να ευχαριστούμε και να ευγνωμονούμε καθημερινά τον Θεό για τα πολλά δώρα Του. Ακόμα όμως και σε περιόδους πίκρας, ασθενειών, δοκιμασιών, ακυρώσεων, η ευχαριστία στον Δημιουργό θα πρέπει να υπάρχει αδιατάραχτη.
Είναι συγκλονιστική η εμπειρία που βίωσε ο ασκητής της ερήμου, ο π. Παΐσιος, όταν παρακάλεσε τον Θεό να του μάθει να προσεύχεται με δάκρυα. Ως νέος, αρχικά εξομολογούνταν στον Θεό το πόσο αμαρτωλός, το πόσο αχάριστος ήταν και το πόσο θα ήθελε να διορθωθεί, να αλλάξει ζωή. Ζητούσε τη βοήθεια Του, προκειμένου να διορθωθεί. Στη συνέχεια, με δάκρυα μετάνοιας και συντριβής, ως νέος κατέθετε τα αιτήματά του προς τον Θεό.
Αυτό συγκλόνισε τον Γέροντα Παΐσιο. Τον συγκίνησε, τον δίδαξε πως είναι να πέφτεις και να σηκώνεσαι. Πονώντας, να προχωράς σ’ έναν δρόμο που μοιάζει ατέλειωτος, αλλά δεν είναι. Στο τέρμα του δρόμου, της επίγειας διαδρομής μας, υπάρχει Εκείνος που μας περιμένει με αγάπη. Αυτός που δεν εγκαταλείπει ποτέ τον μετανοούντα, τον αμαρτωλό, τον αχάριστο.
Στον μοναχό, στον ασκητή, έλεγε ο Γέροντας, αρμόζει το να βρίσκεται μόνος του και να αναπαύεται περισσότερο στην προσευχή. Άλλωστε γι’ αυτό λέγεται και Μοναχός. Να ζει μόνος του με τον Θεό, να συνομιλεί αδιάλειπτα μαζί Του, παρά να κουβεντιάζει με τους ανθρώπους.
Όσο αποφεύγει κανείς τις άσκοπες και μάταιες συνομιλίες με τους ανθρώπους, τόσο περισσότερο βοηθιέται από την προσευχή και βοηθάει με την προσευχή του τους ανθρώπους. Οι κοσμικές συζητήσεις συχνά είναι πνευματικά παράσιτα και χαμένος χρόνος και κόπος. Έλεγε ο π. Παΐσιος, ότι η πνευματική μελέτη θερμαίνει την ψυχή. Η μελέτη του εαυτού μας φέρνει την ταπείνωση, την ανάγκη της προσευχής, του ελέους του Θεού. Η πολλή εργασία με την κόπωση που προκαλεί και τον περισπασμό, ιδίως όταν γίνεται με βιασύνη από τον Μοναχό, παραμερίζει τη νίψη και αγριεύει την ψυχή. Με το μυαλό δεν μπορεί, έλεγε ο Γέροντας, να καταλάβει κανείς τις θείες ενέργειες, εάν δεν ασκηθεί πρώτα να τις ζήσει, για να ενεργήσει μέσα του η Χάρη του Θεού.
Όσοι ασκούνται Πατερικά, γίνονται πρακτικοί Θεολόγοι με την επίσκεψη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Όσοι βιάζονται να κάνουν τον πνευματικό πατέρα, τον δάσκαλο στους άλλους, ενώ έχουν πολλές τοξίνες ακόμη, μοιάζουν με τα άγουρα στυφά κυδώνια που όση ζάχαρη και εάν ρίξουμε, πάλι γλυκό της προκοπής δεν γίνεται.
(Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες του Αγ. Παϊσίου, σελ. 174, 176)
Μάρτιος - Απρίλιος 2022
Η Προσευχή του Γέροντα στην Παναγούδα
Ο ίδιος ο Γέροντας Παΐσιος αποκάλυπτε κατά διαστήματα σε πνευματικά του τέκνα τον τρόπο της προσευχής του. Αγόγγυστα θυσιαζόταν για τους άλλους, επειδή καρδιακά αγαπούσε ακόμα και τους εχθρούς του. Μέσω της προσευχής παρακαλούσε τον Θεό να τους αναπαύσει, να αναπαύσει όλους εμάς που έχουμε ξεχάσει να προσευχόμαστε. Το βάθος της προσευχής του θα μείνει για πάντα άγνωστο, ένα καλά κρυμμένο μυστικό.
Προσεύχονταν με όλη τη δύναμη του «είναι» της ψυχής και της καρδιάς του. Προσευχή καρδιακή και για όλους όσους οι καρδιές τους παρέμεναν ανενεργές, αμέτοχες. Δεν άφησε καμία θεϊκή κλήση αναπάντητη. Ήταν πάντοτε όρθιος, έτοιμος να θυσιαστεί για τον πλησίον. «Ένα καρδιακό Κύριε Ελέησον» που έλεγε ο Άγιος Παΐσιος, «μπορεί να ισοδυναμεί με μια ολόκληρη αγρυπνία.
Από την καρδιά του αντλούσε το φως και με τα δάκρυά του έπλενε τις δικές σου, τις δικές μου αμαρτίες και ας αγνοούσαμε οι περισσότεροι την παρουσία του. Άρχιζε την προσευχή του λέγοντας πρώτα λίγες φορές ψιθυριστά: «Ο Θεός ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ» (Λουκ. 18:13).
Έλεγε συνέχεια «Κύριε, Ιησού Χριστέ» (εισπνοή) «ελέησόν με» (εκπνοή). Πολλές φορές βυθιζόταν στην ευχή, χανόταν μέσα στα λόγια της, άρπαζε η καρδιά του φωτιά και καίγονταν. Βρισκόταν σ’ ένα γλυκό, ουράνιο βύθισμα χωρίς αρχή και τέλος. Τότε ξεχνούσε τα πάντα. Βυθιζόταν σε παραδεισένιες συχνότητες. Δεν ήθελε τίποτε άλλο να κάνει το μυαλό. Ο νους του σταματούσε να λειτουργεί.
Είχε αγκαλιάσει τον Χριστό τόσο δυνατά, που δεν ήθελε να Τον αποχωριστεί ούτε για λίγο. Η ψυχή αισθανόταν τη γλυκύτητα της θεϊκής αγάπης, σκιρτούσε από ευγνωμοσύνη και χαρά.
(Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες του Αγ. Παϊσίου, σελ. 173, 174)
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2022
Η Ζωή στην Παναγούδα
H τελευταία Καλύβα του Αγίου είναι η Παναγούδα (Γενέθλιον της Θεοτόκου Μονής Κουτλουμουσίου). Εκεί εγκαταβίωσε από το 1979 μέχρι και το 1993.
Συνδύασε άριστα τη διακονία προς τους ανθρώπους και την ησυχαστική ζωή. Με τη χαρισματική του διόραση διερευνούσε όχι μόνο τις διαθέσεις, αλλά και τη σοβαρότητα των προβλημάτων των προσερχομένων.
Με το πέρασμα του χρόνου ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε υπερβολικά και ξεπερνούσε τα όρια της αντοχής του. Έλεγε εξομολογητικά: «Δεν ορίζω τον εαυτό μου. Έχω γίνει πρόγραμμα των ανθρώπων. Παλαιά ο νους μου βυθιζόταν στην ευχή. Τώρα ζω τα προβλήματα των ανθρώπων. Πολλές φορές πετιέμαι στον ύπνο!»
Τότε ήταν που σκεφτόταν σοβαρά να βρει ησυχαστικό μέρος και εκτός του Αγίου Όρους. Σκεφτόταν να επιστρέψει στο αγαπημένο του Σινά για πάντα, παρά τα προβλήματα υγείας του. Η έρημος ήταν ο διαχρονικός του πόθος. Πάνω της ακούμπησε τα βάρη του, τους προβληματισμούς του. Όμως απότομα έγινε εμφανής η αλλαγή της στάσης του. Διέκοψε τελείως και για πάντα τις αγαπημένες του εξόδους για προσευχή στο δάσος και περιόρισε τις ώρες εγκλεισμού στο κελί του. Υπάρχει μαρτυρία, ότι εμφανίστηκε η Παναγιά και του είπε: «Η δική μου δουλειά είναι να φυλάω τα σύνορά σας και το κάνω. Έτσι και εσύ να δέχεσαι τον κόσμο ανεξαιρέτως, γιατί έχουν ανάγκη».
Ο Γέροντας Παΐσιος υπάκουσε ταπεινά στην Παναγιά. Έβαλε και επίσημα με εντολή της το διακόνημα της παρηγοριάς των πονεμένων. Παρότι όμως τους δεχόταν όλους με αγάπη θυσιαστική, ο κόσμος δεν τον αλλοίωσε, δεν τον εκοσμίκευσε. Αντίθετα, ο Γέροντας με την χάρη του Θεού και την ευλογία της Παναγίας μεταμόρφωνε τους ανθρώπους.
Βίωνε και στην Παναγούδα υπερφυσικές καταστάσεις, άγνωστες στους πολλούς. Έβλεπε καθαρά την άλλη ζωή, την αιώνια, την αληθινή, που εμείς δεν μπορούμε να δούμε λόγω της αμαρτωλότητάς μας. Τις νύχτες και όταν ήταν μόνος στο κελί του ανέφερε με την προσευχή του τα αιτήματα των ανθρώπων στον Θεό και όταν ήταν με τους ανθρώπους «κήρυττε Χριστόν».
Όλη η ζωή του περιστρεφόταν γύρω απ’ αυτόν τον άξονα και έτσι το άρωμα της αγιότητάς του έφτασε και εκτός του Αγίου Όρους, σε ολόκληρο τον κόσμο.
(Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες του Αγ. Παϊσίου, σελ. 172, 173)