Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2019
Μας Φωτίζει ο Άγιος Πορφύριος
Το Μυστικό Είναι Να Αγαπήσεις Τον Χριστό
Έ, όταν φθάσεις σε μια τέτοια ταπείνωση κι εξαναγκάσεις τη χάρι του Θεού να κατοικήσει μέσα σου, τότε τα κέρδισες όλα. Όταν έχεις την ταπείνωση, όταν γίνεις αιχμάλωτος του Θεού, αιχμάλωτος με την καλή έννοια, δηλαδή δοχείο της θείας χάριτος, τότε μπορείς να πεις με τον Απόστολο Παύλο: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Είναι πάρα πολύ εύκολο να πραγματοποιηθεί αυτό, να κάνουμε, δηλαδή, αυτά που θέλει ο Θεός. Όχι απλώς εύκολο, αλλά ευκολότατο. Αρκεί να κάνομε το άνοιγμα. Όταν κάνομε το άνοιγμα, για να δεχθούμε το θείον, γινόμαστε άξιοι του Θεού, για να εγκύψει μέσα μας ο Χριστός. Κι αν εγκύψει μέσα μας ο Χριστός, μας χαρίζει την ελευθερία. Πού να βρεις λέξεις γι’ αυτά τα μυστήρια! … Όλο το μυστικό είναι η αγάπη, ο έρωτας στο Χριστό. Το δόσιμο στον κόσμο τον πνευματικό. Ούτε μοναξιά νιώθει κανείς, ούτε τίποτα. Ζει μέσα σ’ άλλον κόσμο. Εκεί που η ψυχή χαίρεται, εκεί που ευφραίνεται, που ποτέ δεν χορταίνει.
Είναι μία πανήγυρις και το κέντρο όλης της χαράς είναι το πρόσωπο του Χριστού. Τι είναι ακριβώς, δεν μπορούμε στο βάθος να το καταλάβομε, διότι ο Θεός είναι άπειρος, είναι μυστήριο, είναι σιωπή. Ο Θεός είναι πολύ μυστικός, αλλά υπάρχει παντού. Θεό ζούμε, Θεό αναπνέομε, αλλά δεν μπορούμε να αισθανθούμε το μεγαλείο Του, την πρόνοιά Του. Συχνά κρύβει τις ενέργειες της θείας Του πρόνοιας. Όταν, όμως, αποκτήσομε την αγία ταπείνωση, τότε όλα τα βλέπομε κι όλα τα ζούμε. Ζούμε τον Θεό ολοφάνερα κι αισθανόμαστε τα μυστήριά Του. Τότε πια αρχίζομε να Τον αγαπάμε. Κι αυτό είναι κάτι που το ζητάει Εκείνος. Είναι το πρώτο που ζητάει για τη δική μας ευτυχία, όπως λέει: «Αγαπήσεις, Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου, αύτη εστί πρώτη και μεγάλη εντολή» (Ματθ. 22:37-38).
Μια τέτοια αγάπη είχαν οι άγιοι. Τέτοια αγάπη είχε και ο άγιος του οποίου φέρω το όνομα, ο άγιος Πορφύριος, Επίσκοπος Γάζης. Το πρώτο τροπάριο της έκτης ωδής στον κανόνα του λέγει:
«Ἐφέσεως ἀληθοῦς ἐπέτυχες, ἐγκρατείᾳ ταπεινώσας τὰ πάθη καὶ πρὸν Θεὸν προσεχώρησας χαίρων, καὶ ὀρεκτῶν ἀκροτάτῳ παρίστασαι, Πορφύριε, ἱεραρχῶν καὶ ποιμένων κανὼν ἀκριβέστατος».
«Ἐφέσεως ἀληθοῦς ἐπέτυχες … καὶ πρὸς Θεὸν προσεχώρησας χαίρων»: Ἀπὸ τὸ ἐπιθυμητὸ στὸ ἀνώτερο, ἀγάπησες τὸ ἄκρον ἐφετόν. Τὸ ἄκρον ἐφετὸν εἶναι ὁ Θεός, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός, τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Ἕνα εἶναι ὅλα τὰ πρόσωπα μεταξύ τους καὶ εἶναι ἕνα καὶ μὲ τὴν Ἐκκλησία.
Χριστέ μου, εἶσαι ἡ ἀγάπη μου! Δὲν σκέφτομαι τὸν θάνατο. Ὅ,τι θέλει ὁ Κύριος. Ἐγὼ θέλω νὰ σκέφτομαι τὸν Χριστό. Ἀνοῖξτε καὶ σεῖς τὰ χέρια σας καὶ ριχτεῖτε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Χριστοῦ. Τότε ζεῖ μέσα σας. Κι ὅλο νομίζετε ὅτι δὲν Τὸν ἀγαπᾶτε πολὺ καὶ θέλετε πιὸ πολὺ νὰ Τὸν πλησιάσετε καὶ νὰ εἶστε ἕνα μαζί Του. Περιφρονῆστε τὰ πάθη, μὴν ἀσχολεῖσθε μὲ τὸ διάβολο. Στραφεῖτε στὸν Χριστό. Γιὰ νὰ γίνει αὐτό, χρειάζεται νὰ ἔλθει ἡ χάρις. «Ἡ θεία χάρις ἡ πάντοτε τὰ ἀσθενῆ θεραπεύουσα καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα».
(Βίος και Λόγοι, Οσίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτη)
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2019
Μας Φωτίζει ο Άγιος Πορφύριος
Ταπείνωση Και Ανιδιοτέλεια Στη Λατρεία Του Θεού
Ο Χριστός κάθεται έξω από τη θύρα της ψυχής μας και κρούει για να Του ανοίξουμε, μα δε μπαίνει μέσα. Δεν θέλει να παραβιάσει την ελευθερία, που ο ίδιος μας έχει δώσει (το αυτεξούσιον). Το αναφέρει στην Αποκάλυψη: «Ιδού έστηκα επί της θύρας και κρούω, εάν τις ακούσει της φωνής μου και ανοίξει την θύραν, εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού». Στέκεται έξω απ’ τη θύρα της ψυχής μας και χτυπάει απαλά. Ας του ανοίξουμε, θα έλθει μέσα μας και θα μας δώσει τα πάντα, τον εαυτόν Του, μυστικά, αθόρυβα.
Τον Χριστό δεν θα μπορέσουμε να Τον γνωρίσουμε, αν Εκείνος δεν μας γνωρίσει. Δεν μπορώ να τα εξηγήσω ακριβώς αυτά, είναι μυστήρια. Ακούστε τον Απόστολο Παύλο: «Νυν δε γνώστες Θεού, μάλλον δε γνωσθέντες υπό Θεού» (Γαλ. 4: 9). Ούτε μπορούμε να Τον αγαπήσουμε, αν ο ίδιος δεν μας αγαπήσει. Ο Χριστός δεν θα μας αγαπήσει, άμα εμείς δεν είμαστε άξιοι να μας αγαπήσει. Για να μας αγαπήσει πρέπει να βρει μέσα μας κάτι το ιδιαίτερο. Θέλεις, ζητάεις, προσπαθείς, παρακαλείς, δεν παίρνεις όμως τίποτα. Ετοιμάζεσαι ν’ αποκτήσεις εκείνα που θέλει ο Χριστός, για να έλθει μέσα σου η θεία χάρις, αλλά δεν μπορεί να μπει. Όταν δεν υπάρχει εκείνο που πρέπει να έχει ο άνθρωπος. Ποιο είναι αυτό; Είναι η ταπείνωση. Αν δεν υπάρχει ταπείνωση, δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε τον Χριστό. Ταπείνωση και ανιοδιοτέλεια στη λατρεία του Θεού. «Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου» (Ματθ. 6:3).
Κανείς να μη σας βλέπει, κανείς να μην καταλαβαίνει τις κινήσεις της λατρείας σας προς το θείον. Όλ’ αυτά κρυφά, μυστικά, σαν τους ασκητές. Θυμάστε που σας έχω πει για το αηδονάκι; Μες στο δάσος κελαηδάει. Στη σιγή. Να πεις πως κάποιος το ακούει, πως κάποιος το επαινεί; Κανείς. Πόσο ωραίο κελάηδημα μες στην ερημιά. Έχετε δει πως φουσκώνει ο λάρυγγάς του. Έτσι γίνεται και μ’ αυτόν που ερωτεύεται τον Χριστό. Άμα αγαπάει, «φουσκώνει ο λάρυγγας, παθαίνει, μαλλιάζει η γλώσσα. Πιάνει μια σπηλιά, ένα λαγκάδι να ζει τον Θεό μυστικά, στεναγμοίς αλαλήτοις» (Ρωμ. 8:26).
Ιούλιος - Αύγουστος 2019
Όποιος Θέλει Να Γίνει Χριστιανός Πρέπει Πρώτα Να Γίνει Ποιητής
Η ψυχή του Χριστιανού πρέπει να είναι λεπτή, να είναι ευαίσθητη, να είναι αισθηματική, να πετάει, όλο να πετάει, να ζει με όνειρα. Να πετάεις μες στα όνειρα, μες στ’ άστρα, μες στα μεγαλεία του Θεού, μες στη σιωπή.
Όποιος θέλει να γίνει Χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής. Αυτό είναι! Πρέπει να πονάεις. Ν’ αγαπάεις και να πονάεις. Να πονάεις γι’ αυτόν που αγαπάεις. Η αγάπη κάνει κόπο για τον αγαπημένο. Όλη νύχτα τρέχει, αγρυπνεί, ματώνει τα πόδια, για να συναντηθεί με τον αγαπημένο. Κάνει θυσίες, δεν λογαριάζει τίποτα, ούτε απειλές ούτε δυσκολίες, εξαιτίας της αγάπης. Η αγάπη προς τον Χριστό είναι άλλο πράγμα, απείρως ανώτερο.
Και όταν λέμε αγάπη, δεν είναι οι αρετές που θα αποκτήσουμε, αλλά η αγαπώσα καρδιά προς τον Χριστό και τους άλλους. Το κάθε τι εκεί να το στρέφομε. Βλέπουμε μια μητέρα να έχει ένα παιδάκι της στην αγκαλιά, να το φιλάει και να λαχταράει η ψυχούλα της; Βλέπουμε να λάμπει το πρόσωπό της, που κρατάει το αγγελούδι της; Όλα αυτά ο άνθρωπος του Θεού τα βλέπει. Του κάνουν εντύπωση και με δίψα λέει: «Να είχα κι εγώ αυτή τη λαχτάρα στον Θεό μου, στον Χριστό μου, στην Παναγίτσα μου, στους Αγίους μας». Να, έτσι πρέπει ν’ αγαπήσουμε τον Χριστό, τον Θεό. Το επιθυμείς, το θέλεις και το αποκτάς με τη χάρη του Θεού.
Εμείς, όμως, έχομε φλόγα για τον Χριστό; Τρέχουμε, όταν είμαστε κατάκοποι; Επιθυμούμε να ξεκουραστούμε στην προσευχή, στον Αγαπημένο ή το κάνουμε αγγαρεία και λέμε: «Ω, τώρα έχω να κάνω και προσευχή και κανόνα…»; Τι λείπει και νιώθουμε έτσι; Λείπει ο θείος έρως. Δεν έχει αξία να γίνεται μια τέτοια προσευχή. Ίσως μάλιστα κάνει κακό.
Αν στραπατσαριστεί η ψυχή και γίνει ανάξια της αγάπης του Χριστού, διστάζει ο Χριστός στις σχέσεις, διότι ο Χριστός «χοντρές» ψυχές δεν θέλει κοντά Του. Η ψυχή πρέπει να συνέλθει πάλι, για να γίνει του Χριστού, να μετανοήσει «έως εβδομηκοντάκις επτά». Η μετάνοια η αληθινή θα φέρει τον αγιασμό. Όχι να λες, «πάνε τα χρόνια χαμένα, δεν είμαι άξιος» κ.λ.π., αλλά μπορείς να λέεις: «Θυμάμαι κι εγώ τις μέρες τις αργές, που δεν ζούσα κοντά στον Θεό…». Και στη δική μου τη ζωή κάπου θα υπάρχουν άδειες μέρες. Ήμουν δώδεκα χρόνων που έφυγα για το Άγιον Όρος. Δεν ήταν αυτά χρόνια; Μπορεί βέβαια να ήμουν μικρό παιδί, αλλά έζησα δώδεκα χρόνια μακράν του Θεού. Τόσα πολλά χρόνια!
Μάρτιος - Απρίλιος 2019
Όταν Αγαπάς το Χριστό
Ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος γράφει για την αγάπη του Θεού: «Η Χαρά, ήτις πηγάζει από το Θεό, υπάρχει δυνατοτέρα της ενταύθα ζωής και όστις γευθή αυτήν, όχι μόνον δεν θέλει προσέχει εις τα πάθη, αλλ’ουδέ την ενταύθα ζωήν αυτού θέλει επιθυμήσει, ούτε άλλο τι αισθητόν θέλει προτιμήσει αυτής της χαράς, εάν αύτη υπάρχη αληθής και όχι πλάνη. Η αγάπη του Θεού είναι γλυκυτέρα της προσκαίρου ζωής… Είναι γλυκυτέρα υπέρ μέλι και κηρίον, δεν λυπείται η αγάπη να δεχθή μέγα θάνατον υπέρ των αγαπώντων αυτήν….. και εις εκείνην την καρδίαν, ήτις δέχεται αυτήν, πάσα γλυκύτης τούτου του κόσμου θεωρείται περιττή, διότι κανέν άλλο πράγμα δεν δύναται να εξομοιωθή με τη γλυκύτητα της γνώσεως του Θεού» (Ισαάκ του Σύρου, Ασκητικά Λόγος ΛΗ).
Ο θείος πόθος νικάει κάθε πόνο κι έτσι ο κάθε πόνος μεταποιείται και γίνεται αγάπη Χριστού. Αγαπήστε τον Χριστό και θα σας αγαπήσει κι Εκείνος. Όλοι οι πόνοι θα περάσουν, θα νικηθούν, θα μεταποιηθούν, τότε όλα γίνονται Χριστός, γίνονται Παράδεισος. Αλλά για να ζούμε στον Παράδεισο, πρέπει να αποθάνουμε για όλα, να είμαστε σα νεκροί. Τότε θα ζούμε πραγματικά, θα ζούμε στον Παράδεισο. Αν δεν νεκρωθούμε κατά τον παλαιό άνθρωπο, δε γίνεται τίποτα.
Όλοι οι άγιοι και οι μάρτυρες, όπως εδώ στη γη, έτσι και πολύ περισσότεροι στον ουρανό υμνούν και δοξάζουν τον Κύριο. Είναι στον παράδεισο και βλέπουν το πρόσωπο του Θεού «πρόσωπον προς πρόσωπον» (Α’ Κορινθ. 13:12). Και αυτό είναι το παν. Πώς το λέει στην Ευχαριστία μετά τη θεία Μετάληψη η πρώτη ευχή; Δεν λέει κάπου, «των καθαρώντων του Σου προσώπου το κάλλος το άρρητο» (ευχαριστία μετά τη Θείαν Μετάληψιν).
Να ο Παράδεισος! Παράδεισος είναι το να βλέπει κανείς δια παντός το πρόσωπο του Θεού. Είναι ανώτερο απ’ τα λουλούδια κι από τα εξωτικά πουλιά κι απ’ τα γάργαρα νερά κι απ’τα τριαντάφυλλα κι απ’ όλα τα ωραία που υπάρχουν στη γη, απ’όλες τις αγάπες.
Όταν αγαπάς τον Χριστό, παρ’όλες τις αδυναμίες και τη συναίσθηση που έχεις γι’αυτές, έχεις την βεβαιότητα ότι ξεπέρασες το θάνατο, γιατί βρίσκεσαι στην κοινωνία της αγάπης του Χριστού. Πάνω σ’αυτά αγωνίζομαι κι εγώ, αλλά ο Θεός να μ’ελεήσει. Πάνω σ’αυτά, όντως καταγίνομαι μέρα και νύχτα. Έτσι είναι, όταν αγαπήσεις τον Χριστό, θέλεις να υποφέρεις για τον Χριστό.
Να ευχόμαστε να μας αξιώσει ο Θεός να δούμε το πρόσωπο του Κυρίου κι από δω, απ’τη γη.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2018
Ο Χριστός Δίνει Ζωή
Ο Χριστός είναι το άκρον εφετόν, το άκρον επιθυμητόν, δεν υπάρχει ανώτερο. Όλα τα αισθητά έχουν κόρο, αλλά ο Θεός δεν έχει κόρον. Αυτός είναι το παν. Ο Θεός είναι το άκρον εφετόν. Καμία άλλη χαρά, κανένα άλλο κάλλος, τίποτα δεν μπορεί να παραβγεί μ’ Αυτόν. Τι άλλο από το ανώτατον;
Ο έρωτας προς τον Χριστόν είναι κάτι άλλο. Δεν έχει τέλος, δεν έχει χορτασμό. Δίνει ζωή, δίνει σθένος, δίνει υγεία, δίνει, δίνει, δίνει…. Κι όσο δίνει, τόσο πιο πολύ ο άνθρωπος θέλει να ερωτεύεται. Ενώ ο ανθρώπινος έρωτας μπορεί να φθείρει τον άνθρωπο, να τον τρελάνει. Όταν αγαπήσουμε τον Χριστό, όλες οι άλλες αγάπες υποχωρούν. Οι άλλες αγάπες έχουν κορεσμό. Η αγάπη του Χριστού δεν έχει κορεσμό. Η σαρκική αγάπη έχει κορεσμό. Μετά μπορεί ν’ αρχίσει η ζήλεια, η γκρίνια, μέχρι κι ο φόνος. Μπορεί να μεταβληθεί σε μίσος. Η εν Χριστώ αγάπη δεν αλλοιώνεται. Η κοσμική αγάπη λίγο διατηρείται και σιγά-σιγά σβήνει, ενώ η θεία αγάπη ολοένα μεγαλώνει και βαθαίνει. Κάθε άλλος έρωτας μπορεί να φέρει τον άνθρωπο σ’ απελπισία. Ο θείος έρωτας, όμως μας ανεβάζει στην σφαίρα του Θεού, μας χαρίζει γαλήνη, χαρά, πληρότητα. Οι άλλες ηδονές κουράζουν, ενώ αυτή διαρκώς δε χορταίνεται. Είναι μια ηδονή ακόρεστος, που δεν τη βαριέται κανείς ποτέ. Είναι το άκρον αγαθόν.
Μόνο σε ένα σημείο σταματάει ο κορεσμός. Όταν ο άνθρωπος ενωθεί με τον Χριστό, αγαπάει, αγαπάει, αγαπάει κι όσο αγαπάει, τόσο βλέπει ότι θέλει ακόμη ν’ αγαπήσει. Το βλέπει ότι δεν έχει ενωθεί, δεν έχει δοθεί στην αγάπη του Θεού. Έχει συνεχώς την έφεση, την επιθυμία, τη χαρά, για να κατορθώσει να φτάσει στο άκρον εφετόν, στον Χριστόν. Όλο νηστεύει και όλο μετάνοιες κι όλο προσεύχεται κι όμως όλο δεν ικανοποιείται. Δεν το καταλαβαίνει ότι έφθασε ήδη σ’ αυτήν την αγάπη. Αυτό που επιθυμεί, δεν το νιώθει ότι τον γέμισε, ότι το πήρε, ότι το αισθάνεται, ότι το ζει. Αυτό το θείο έρωτα, αυτή τη θεία αγάπη λαχταρούν και ποθούν όλοι οι ασκηταί. Μεθούν με τη θεία μέθη. Μ’ αυτή τη θεία μέθη, το μεν σώμα μπορεί να γηράσει, να παρέρχεται, το πνεύμα, όμως, νεάζει και ανθεί.
Ναι, δεν χορταίνεται η αγάπη στον Χριστό. Όσο Τον αγαπάεις, νομίζεις ότι δεν Τον αγαπάεις κι όλο θέλεις πολύ να Τον αγαπάεις. Συγχρόνως όμως πλημμυρίζει η ψυχή σου απ’ την παρουσία Του και την εν Κυρίω χαρά την αναφαίρετο Δεν θέλεις τότε τίποτα να επιθυμήσεις.
(Βίος και Λόγοι Πορφυρίου, σελ. 225-226)