Μάρτιος - Απρίλιος 2015
Είδες ότι παντού από τότε ο θάνατος ονομάζεται κοίμηση και ύπνος; Καί ότι εκείνος που πριν είχε φοβερό όνομα, τώρα γίνεται ευκαταφρόνητος μετά την ανάσταση; Είδες ότι είναι λαμπρό το τρόπαιο της ανάστασης; Με αυτήν έχουν έρθει σ᾿ εμάς τα άπειρα αγαθά, με αυτήν διαλύθηκε η απάτη των δαιμόνων, με αυτήν περιγελούμε το θάνατο. Με την ανάσταση περιφρονούμε την παρούσα ζωή, με αυτήν επιθυμούμε σφοδρά τα μέλλοντα αγαθά. Με αυτήν, ενώ έχουμε σώμα, δεν έχουμε τίποτε λιγότερο από τις ασώματες δυνάμεις, εάν θέλουμε. Σήμερα έγινε η λαμπρή μας νίκη. Σήμερα ο Κύριός μας, αφού έστησε το τρόπαιο της νίκης Του εναντίον του θανάτου και διέλυσε την εξουσία του διαβόλου, μας χάρισε με την ανάστασή Του το δρόμο για τη σωτηρία μας. Ας χαιρόμαστε λοιπόν όλοι, ας χορεύουμε, ας ευφραινόμαστε. Γιατί, αν και ο Κύριός μας νίκησε και έστησε το τρόπαιο, είναι δική μας όμως η ευφροσύνη και η χαρά. Γιατί όλα τα έκαμε για την δική μας σωτηρία, και με εκείνα τα μέσα που μας πολέμησε ο διάβολος, με τα ίδια τον νίκησε ο Χριστός.
Τα ίδια τα όπλα πήρε ο Χριστός, και με αυτά τον νίκησε. Καί άκουσε με ποιο τρόπο. Η παρθένος και το ξύλο και ο θάνατος ήταν τα σύμβολα της ήττας μας. Καί πράγματι η Εύα ήταν παρθένος, αφού δε γνώριζε ακόμη άνδρα, όταν εξαπατήθηκε. Ξύλο ήταν το δένδρο, θάνατος η τιμωρία στον Αδάμ. Είδες πως τα σύμβολα της ήττας μας ήταν παρθένος και ξύλο και θάνατος; Πρόσεχε λοιπόν πως αυτά έγιναν πάλι τα σύνεργα της νίκης μας. Στη θέση της Εύας είναι η Μαρία. Στη θέση του ξύλου για τη γνώση του καλού και του κακού, είναι το ξύλο του σταυρού. Στη θέση του θανάτου του Αδάμ, είναι ο θάνατος του Κυρίου. Είδες ότι μ᾿ αυτά που μας νίκησε, με τα ίδια νικήθηκε; Κοντά στο δένδρο νίκησε τον Αδάμ ο διάβολος. Κοντά στο σταυρό νίκησε το διάβολο ο Χριστός. Καί το ξύλο εκείνο έστελνε στον άδη, το ξύλο όμως αυτό, δηλαδή το ξύλο του σταυρού, ξανάφερε πάλι από τον άδη και αυτούς που πέθαναν. Καί εκείνο έκρυβε τον νικημένο σαν αιχμάλωτο και γυμνό, αυτό όμως έδειχνε σ᾿ όλους τον νικητή γυμνό, καρφωμένο στα ψηλά. Καί ο θάνατος του Αδάμ καταδίκαζε και αυτούς που έζησαν ύστερα από αυτόν, ο θάνατος όμως του Χριστού ανάστησε πραγματικά και αυτούς που έζησαν πριν από Αυτόν. «Ποιός μπορεί να διηγηθεί τη δύναμη του Κυρίου, να εξυμνήσει όλες τις δόξες Του;». Από θνητοί έχουμε γίνει αθάνατοι, από νεκροί αναστηθήκαμε, από νικημένοι γίναμε νικητές.
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2015
Και όπως το πλοίο που κλυδωνίζεται από το φύσημα των ανέμων και καταποντίζεται από τα αγριεμένα κύματα η άγκυρα που ρίχνεται το κρατάει από παντού και το σταθεροποιεί στη μέση του πελάγους, έτσι ακριβώς και τον δικό μας νου, όταν τον κλυδωνίζουν οι λογισμοί που επιτίθενται απ’ έξω, έρχεται η πίστη και με μεγαλύτερη ασφάλεια από την άγκυρα τον σώζει από το ναυάγιο και σαν σε γαλήνιο λιμάνι οδηγεί το σκάφος με τη βεβαιότητα που παρέχει στη συνείδηση.
Και αυτό πάλι φανερώνοντας ο Παύλος έλεγε: «Γι’ αυτό έδωσε το χάρισμα του αποστόλου ο Θεός, για να καταρτίζουν τους πιστούς, μέχρι να καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, για να μην είμαστε νήπια που θα μας πηγαίνει πέρα δώθε ο άνεμος κάθε διδασκαλίας» (Εφεσ. 4:11-14).
Βλέπεις το κατόρθωμα της πίστης, που σαν κάποια άγκυρα ασφαλής έτσι διώχνει την τρικυμία, πράγμα που ο ίδιος πάλι λέγει γράφοντας στους Εβραίους και λέγοντας αυτά ακριβώς για την πίστη “αυτή την έχουμε σαν άγκυρα ασφαλή και σταθερή και μας οδηγεί στο εσωτερικό του καταπετάσματος”.
Γιατί η λέξη πίστη έχει διπλή σημασία. Πίστη δηλαδή λέγεται και εκείνη, σύμφωνα με την οποία οι απόστολοι έκαναν τότε τα θαύματα, για την οποία ο Χριστός έλεγε “αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο συναπιού, θα πείτε σ’ αυτό το βουνό, πήγαινε από εδώ εκεί, και θα μεταβεί”.
Πίστη όμως λέγεται και εκείνη που μας προετοιμάζει στο να γνωρίσουμε τον Θεό, σύμφωνα με την οποία ο καθένας μας είναι πιστός, όπως όταν λέγει γράφοντας στους Ρωμαίους “ευχαριστώ τον Θεό για όλους εσάς, γιατί σ’ όλον τον κόσμο γίνεται λόγος για την πίστη σας” (Ρωμ. 1:8).
Επειδή λοιπόν και ο διάβολος μετά την προσέλευσή μας στην πίστη εμφανίζεται αμέσως θέλοντας να ξεριζώσει την καλή αυτή ρίζα και επείγεται να σπείρει τα ζιζάνια και να καταστρέψει τα γνήσια και καθαρά σπέρματα, τότε χρειαζόμαστε τη βοήθεια του Πνεύματος, για να προστατεύει από παντού το νέο φυτό της πίστης με κάθε μέριμνα και φροντίδα σαν ένας φιλόπονος γεωργός εγκατεστημένος στην ψυχή μας. Γι’ αυτό γράφοντας στους Θεσσαλονικείς έλεγε “μη σβήνετε το Πνεύμα”, δηλώνοντας πως, όταν έρθει η χάρη του Πνεύματος, θα είμαστε ακαταμάχητοι πια για τον κακό δαίμονα και όλες του τις πονηρίες. Γιατί αν “κανείς δεν μπορεί να πει ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος παρά μόνο με τη βοήθεια του Πνεύματος”, πολύ περισσότερο δεν θα μπορέσει να κρατήσει την πίστη του σταθερή και ακλόνητη, παρά μόνο με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014
“Γιατί δεν υπάρχει τίποτε, πραγματικά τίποτε, που να μπορεί να μας συγκρατεί και να μας διαφυλάσσει τόσο, όσο η ταπεινοφροσύνη και το να είμαστε μετριόφρονες και συνεσταλμένοι και να μη σχηματίζουμε ποτέ καμμιά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας; Αυτό το πράγμα γνωρίζοντας καλά και ο Χριστός και αρχίζοντας την πνευματική εκείνη διδασκαλία, άρχισε πρώτα την παραίνεση από την ταπεινοφροσύνη, και όταν άνοιξε το στόμα Του, αυτόν τον νόμο παρουσίασε πρώτα, λέγοντας “μακάριοι οι φτωχοί τω πνεύματι” (Ματθ. ε΄ 3).
Όπως λοιπόν όταν πρόκειται κάποιος να χτίσει ένα μεγάλο και επιβλητικό σπίτι, βάζει και ανάλογο θεμέλιο, ώστε να μπορέσει να βαστάξει το προστιθέμενο αργότερα βάρος, έτσι ακριβώς και ο Χριστός, βάζει πρώτα σαν θεμέλιο την παραίνεση της ταπεινοφροσύνης, επειδή γνώριζε πως όταν αυτή ριζώσει στις ψυχές των ακροατών, όλα τα άλλα μέρη της αρετής μπορούν να χτίζονται με ασφάλεια. Όπως λοιπόν όταν αυτή απουσιάζει και αν ακόμη κατορθώσει να αποκτήσει κάποιος όλες τις υπόλοιπες αρετές, κοπίασε άσκοπα και μάταια και άχρηστα, σαν εκείνον που έχτισε το σπίτι του επάνω στη άμμο, ο οποίος βέβαια υπέμεινε τον κόπο, αλλά δε χάρηκε το κέρδος, γιατί δεν έβαλε σταθερό θεμέλιο, έτσι και αυτός που χωρίς ταπεινοφροσύνη επιδιώκει οποιοδήποτε αγαθό, τα έχασε και τα κατέστρεψε όλα.
Και λέγοντας ταπεινοφροσύνη δεν εννοώ την ταπεινοφροσύνη που βρίσκεται στα λόγια, αλλά την ταπεινοφροσύνη που βρίσκεται μέσα στο νου, που προέρχεται από την ψυχή, που βρίσκεται μέσα στη συνείδηση, που μόνον ο Θεός μπορεί να τη βλέπει. Φθάνει αυτή η αρετή, ακόμα και όταν παρουσιάζεται μόνη της πολλές φορές, να εξιλεωθεί ο άνθρωπος μπροστά στον Θεό. Και αυτό το φανέρωσε ο τελώνης. Γιατί αυτός, παρ’ όλο που δεν είχε κανένα αγαθό και δεν μπορούσε να παρουσιασθεί από τα κατορθώματά του, λέγοντας μόνο “ελέησόν με τον αμαρτωλό”, κατέβηκε από το ναό δικαιωμένος, παρά ο φαρισαίος. Γιατί ταπεινοφροσύνη είναι όταν κάποιος, αν και αναγνωρίζει στον εαυτό του μεγάλη αξία, δε φαντάζεται για τον εαυτό του τίποτε μεγάλο. Αν όμως εκείνος που δεν αναγνώριζε στον εαυτό του κανένα αγαθό, απέσπασε τόση εύνοια από το Θεό επειδή ομολόγησε αυτό ακριβώς που ήταν, πόση παρρησία θ’ απολαύσουν αυτοί που μπορούν να πουν τα πολλά τους κατορθώματα, αλλά όλα τα ξεχνούν και συγκαταλέγουν τον εαυτό τους ανάμεσα στους τελευταίους; Έτσι ακριβώς έκαμε και ο Παύλος. Γιατί, αν και ήταν πρώτος απ’ όλους τους δικαίους, έλεγε ότι αυτός ήταν πρώτος από τους αμαρτωλούς (Α΄ Τιμ. α΄ 15) και όχι μόνο το έλεγε, αλλά το είχε πιστέψει. Επειδή από το δάσκαλό του διδάχθηκε πως όταν τα κάνουμε όλα, πρέπει να ονομάζουμε τους εαυτούς μας άχρηστους δούλους (Λουκ. ιζ΄ 10).
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2014
Παρ’ όλο που η παρθενία, η νηστεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα έχουν πιο δύσκολο κόπο από την ελεημοσύνη, όμως τίποτε δεν είναι τόσο δυνατό στο να σβήνει τη φωτιά των αμαρτημάτων, όσο αυτή. Αυτή είναι ανώτερη απ’ όλα, στήνει τους εραστές της κοντά στον ίδιο το βασιλιά. Και πολύ σωστά. Γιατί η παρθενία, η νηστεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα σταματάει μόνο γύρω απ’ αυτόν που την ασκεί και δεν σώνει κανέναν άλλο, η ελεημοσύνη όμως απλώνεται σε όλους και αγκαλιάζει τα μέλη του Χριστού. Άλλωστε τα κατορθώματα εκείνα που απλώνονται σε πολλούς είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ αυτά που σταματούν γύρω από έναν.
Η ελεημοσύνη είναι η μητέρα της αγάπης, της αγάπης που χαρακτηρίζει το χριστιανισμό, που είναι μεγαλύτερη απ’ όλα τα θαύματα, με τα οποία φαίνονται οι μαθηταί του Χριστού.
Αυτή είναι φάρμακο για τα δικά μας αμαρτήματα, σαπούνι για την ακαθαρσία της ψυχής μας, σκάλα στηριγμένη στον ουρανό, αυτή συνδέει το σώμα του Χριστού. Θέλετε να μάθετε πόσο μεγάλο αγαθό είναι αυτή; Στην εποχή των αποστόλων όλοι πουλούσαν τα υπάρχοντά τους και έφερναν σ’ αυτούς τα χρήματα, τα οποία και μοιράζονταν... «Όλοι είχαν μια καρδιά και μια ψυχή και η χάρη του Θεού ήταν επάνω σε όλους αυτούς και ζούσαν με πολύ όφελος.»
Γιατί βέβαια αυτό κυρίως σημαίνει να περιφρονείς τα χρήματα, αυτό σημαίνει να θρέψεις αληθινά τον Χριστό, όταν δεν το κάνεις αυτό με αλαζονεία και εγωϊσμό, όταν δίνεις σαν να ευεργετείς τον εαυτό σου περισσότερο παρά εκείνον που τα παίρνει. Γιατί αν θεωρείς ότι δίνεις μάλλον παρά παίρνεις, μη δίνεις.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Μυστήριο παράξενο και παράδοξο αντικρύζω. Βοσκών φωνές φτάνουν στ’ αυτιά μου. Δεν παίζουν σήμερα με τις φλογέρες τους κάποιον τυχαίο σκοπό. Τα χείλη τους ψάλλουν ύμνο ουράνιο. Οι άγγελοι υμνολογούν, οι αρχάγγελοι ανυμνούν, ψάλλουν τα Χερουβείμ και δοξολογούν τα Σεραφείμ. Πανηγυρίζουν όλοι, βλέποντας το Θεό στη γη και τον άνθρωπο στους ουρανούς.
Σήμερα η Βηθλεέμ μιμήθηκε τον ουρανό: Αντί γι’ αστέρια, δέχτηκε τους αγγέλους· αντί για ήλιο, δέχτηκε τον Ήλιο της δικαιοσύνης. Και μη ζητάς να μάθεις το πώς. Γιατί όπου θέλει ο Θεός, ανατρέπονται οι φυσικοί νόμοι. Εκείνος λοιπόν το θέλησε. Και το έκανε. Κατέβηκε στη γη κι έσωσε τον άνθρωπο. Όλα συνεργάστηκαν μαζί Του γι’ αυτόν το σκοπό.
Σήμερα γεννιέται Αυτός που υπάρχει αιώνια, και γίνεται αυτό που ποτέ δεν υπήρξε. Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος! Γίνεται άνθρωπος και πάλι Θεός μένει! Όταν γεννήθηκε, οι Ιουδαίοι δεν δέχονταν την παράδοξη γέννησή Του: Από τη μια οι Φαρισαίοι παρερμήνευαν τα ιερά βιβλία· κι από την άλλη οι γραμματείς δίδασκαν αλλά αντί άλλων. O Ηρώδης πάλι, ζητούσε να βρει το νεογέννητο Βρέφος όχι για να το τιμήσει, μα για να το θανατώσει.
Ε λοιπόν, όλοι αυτοί σήμερα τρίβουν τα μάτια τους, βλέποντας το Βασιλιά τ’ ουρανού να βρίσκεται στη γη μ’ ανθρώπινη σάρκα, γεννημένος από παρθενική μήτρα. Και ήρθαν οι βασιλιάδες να προσκυνήσουν τον επουράνιο Βασιλιά της δόξας. Ήρθαν οι στρατιώτες να υπηρετήσουν τον Αρχιστράτηγο των ουράνιων Δυνάμεων. Ήρθαν οι γυναίκες να προσκυνήσουν Εκείνον που μετέβαλε τις λύπες της γυναίκας σε χαρά.