Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2015
Και όπως το πλοίο που κλυδωνίζεται από το φύσημα των ανέμων και καταποντίζεται από τα αγριεμένα κύματα η άγκυρα που ρίχνεται το κρατάει από παντού και το σταθεροποιεί στη μέση του πελάγους, έτσι ακριβώς και τον δικό μας νου, όταν τον κλυδωνίζουν οι λογισμοί που επιτίθενται απ’ έξω, έρχεται η πίστη και με μεγαλύτερη ασφάλεια από την άγκυρα τον σώζει από το ναυάγιο και σαν σε γαλήνιο λιμάνι οδηγεί το σκάφος με τη βεβαιότητα που παρέχει στη συνείδηση.
Και αυτό πάλι φανερώνοντας ο Παύλος έλεγε: «Γι’ αυτό έδωσε το χάρισμα του αποστόλου ο Θεός, για να καταρτίζουν τους πιστούς, μέχρι να καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, για να μην είμαστε νήπια που θα μας πηγαίνει πέρα δώθε ο άνεμος κάθε διδασκαλίας» (Εφεσ. 4:11-14).
Βλέπεις το κατόρθωμα της πίστης, που σαν κάποια άγκυρα ασφαλής έτσι διώχνει την τρικυμία, πράγμα που ο ίδιος πάλι λέγει γράφοντας στους Εβραίους και λέγοντας αυτά ακριβώς για την πίστη “αυτή την έχουμε σαν άγκυρα ασφαλή και σταθερή και μας οδηγεί στο εσωτερικό του καταπετάσματος”.
Γιατί η λέξη πίστη έχει διπλή σημασία. Πίστη δηλαδή λέγεται και εκείνη, σύμφωνα με την οποία οι απόστολοι έκαναν τότε τα θαύματα, για την οποία ο Χριστός έλεγε “αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο συναπιού, θα πείτε σ’ αυτό το βουνό, πήγαινε από εδώ εκεί, και θα μεταβεί”.
Πίστη όμως λέγεται και εκείνη που μας προετοιμάζει στο να γνωρίσουμε τον Θεό, σύμφωνα με την οποία ο καθένας μας είναι πιστός, όπως όταν λέγει γράφοντας στους Ρωμαίους “ευχαριστώ τον Θεό για όλους εσάς, γιατί σ’ όλον τον κόσμο γίνεται λόγος για την πίστη σας” (Ρωμ. 1:8).
Επειδή λοιπόν και ο διάβολος μετά την προσέλευσή μας στην πίστη εμφανίζεται αμέσως θέλοντας να ξεριζώσει την καλή αυτή ρίζα και επείγεται να σπείρει τα ζιζάνια και να καταστρέψει τα γνήσια και καθαρά σπέρματα, τότε χρειαζόμαστε τη βοήθεια του Πνεύματος, για να προστατεύει από παντού το νέο φυτό της πίστης με κάθε μέριμνα και φροντίδα σαν ένας φιλόπονος γεωργός εγκατεστημένος στην ψυχή μας. Γι’ αυτό γράφοντας στους Θεσσαλονικείς έλεγε “μη σβήνετε το Πνεύμα”, δηλώνοντας πως, όταν έρθει η χάρη του Πνεύματος, θα είμαστε ακαταμάχητοι πια για τον κακό δαίμονα και όλες του τις πονηρίες. Γιατί αν “κανείς δεν μπορεί να πει ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος παρά μόνο με τη βοήθεια του Πνεύματος”, πολύ περισσότερο δεν θα μπορέσει να κρατήσει την πίστη του σταθερή και ακλόνητη, παρά μόνο με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014
“Γιατί δεν υπάρχει τίποτε, πραγματικά τίποτε, που να μπορεί να μας συγκρατεί και να μας διαφυλάσσει τόσο, όσο η ταπεινοφροσύνη και το να είμαστε μετριόφρονες και συνεσταλμένοι και να μη σχηματίζουμε ποτέ καμμιά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας; Αυτό το πράγμα γνωρίζοντας καλά και ο Χριστός και αρχίζοντας την πνευματική εκείνη διδασκαλία, άρχισε πρώτα την παραίνεση από την ταπεινοφροσύνη, και όταν άνοιξε το στόμα Του, αυτόν τον νόμο παρουσίασε πρώτα, λέγοντας “μακάριοι οι φτωχοί τω πνεύματι” (Ματθ. ε΄ 3).
Όπως λοιπόν όταν πρόκειται κάποιος να χτίσει ένα μεγάλο και επιβλητικό σπίτι, βάζει και ανάλογο θεμέλιο, ώστε να μπορέσει να βαστάξει το προστιθέμενο αργότερα βάρος, έτσι ακριβώς και ο Χριστός, βάζει πρώτα σαν θεμέλιο την παραίνεση της ταπεινοφροσύνης, επειδή γνώριζε πως όταν αυτή ριζώσει στις ψυχές των ακροατών, όλα τα άλλα μέρη της αρετής μπορούν να χτίζονται με ασφάλεια. Όπως λοιπόν όταν αυτή απουσιάζει και αν ακόμη κατορθώσει να αποκτήσει κάποιος όλες τις υπόλοιπες αρετές, κοπίασε άσκοπα και μάταια και άχρηστα, σαν εκείνον που έχτισε το σπίτι του επάνω στη άμμο, ο οποίος βέβαια υπέμεινε τον κόπο, αλλά δε χάρηκε το κέρδος, γιατί δεν έβαλε σταθερό θεμέλιο, έτσι και αυτός που χωρίς ταπεινοφροσύνη επιδιώκει οποιοδήποτε αγαθό, τα έχασε και τα κατέστρεψε όλα.
Και λέγοντας ταπεινοφροσύνη δεν εννοώ την ταπεινοφροσύνη που βρίσκεται στα λόγια, αλλά την ταπεινοφροσύνη που βρίσκεται μέσα στο νου, που προέρχεται από την ψυχή, που βρίσκεται μέσα στη συνείδηση, που μόνον ο Θεός μπορεί να τη βλέπει. Φθάνει αυτή η αρετή, ακόμα και όταν παρουσιάζεται μόνη της πολλές φορές, να εξιλεωθεί ο άνθρωπος μπροστά στον Θεό. Και αυτό το φανέρωσε ο τελώνης. Γιατί αυτός, παρ’ όλο που δεν είχε κανένα αγαθό και δεν μπορούσε να παρουσιασθεί από τα κατορθώματά του, λέγοντας μόνο “ελέησόν με τον αμαρτωλό”, κατέβηκε από το ναό δικαιωμένος, παρά ο φαρισαίος. Γιατί ταπεινοφροσύνη είναι όταν κάποιος, αν και αναγνωρίζει στον εαυτό του μεγάλη αξία, δε φαντάζεται για τον εαυτό του τίποτε μεγάλο. Αν όμως εκείνος που δεν αναγνώριζε στον εαυτό του κανένα αγαθό, απέσπασε τόση εύνοια από το Θεό επειδή ομολόγησε αυτό ακριβώς που ήταν, πόση παρρησία θ’ απολαύσουν αυτοί που μπορούν να πουν τα πολλά τους κατορθώματα, αλλά όλα τα ξεχνούν και συγκαταλέγουν τον εαυτό τους ανάμεσα στους τελευταίους; Έτσι ακριβώς έκαμε και ο Παύλος. Γιατί, αν και ήταν πρώτος απ’ όλους τους δικαίους, έλεγε ότι αυτός ήταν πρώτος από τους αμαρτωλούς (Α΄ Τιμ. α΄ 15) και όχι μόνο το έλεγε, αλλά το είχε πιστέψει. Επειδή από το δάσκαλό του διδάχθηκε πως όταν τα κάνουμε όλα, πρέπει να ονομάζουμε τους εαυτούς μας άχρηστους δούλους (Λουκ. ιζ΄ 10).
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2014
Παρ’ όλο που η παρθενία, η νηστεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα έχουν πιο δύσκολο κόπο από την ελεημοσύνη, όμως τίποτε δεν είναι τόσο δυνατό στο να σβήνει τη φωτιά των αμαρτημάτων, όσο αυτή. Αυτή είναι ανώτερη απ’ όλα, στήνει τους εραστές της κοντά στον ίδιο το βασιλιά. Και πολύ σωστά. Γιατί η παρθενία, η νηστεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα σταματάει μόνο γύρω απ’ αυτόν που την ασκεί και δεν σώνει κανέναν άλλο, η ελεημοσύνη όμως απλώνεται σε όλους και αγκαλιάζει τα μέλη του Χριστού. Άλλωστε τα κατορθώματα εκείνα που απλώνονται σε πολλούς είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ αυτά που σταματούν γύρω από έναν.
Η ελεημοσύνη είναι η μητέρα της αγάπης, της αγάπης που χαρακτηρίζει το χριστιανισμό, που είναι μεγαλύτερη απ’ όλα τα θαύματα, με τα οποία φαίνονται οι μαθηταί του Χριστού.
Αυτή είναι φάρμακο για τα δικά μας αμαρτήματα, σαπούνι για την ακαθαρσία της ψυχής μας, σκάλα στηριγμένη στον ουρανό, αυτή συνδέει το σώμα του Χριστού. Θέλετε να μάθετε πόσο μεγάλο αγαθό είναι αυτή; Στην εποχή των αποστόλων όλοι πουλούσαν τα υπάρχοντά τους και έφερναν σ’ αυτούς τα χρήματα, τα οποία και μοιράζονταν... «Όλοι είχαν μια καρδιά και μια ψυχή και η χάρη του Θεού ήταν επάνω σε όλους αυτούς και ζούσαν με πολύ όφελος.»
Γιατί βέβαια αυτό κυρίως σημαίνει να περιφρονείς τα χρήματα, αυτό σημαίνει να θρέψεις αληθινά τον Χριστό, όταν δεν το κάνεις αυτό με αλαζονεία και εγωϊσμό, όταν δίνεις σαν να ευεργετείς τον εαυτό σου περισσότερο παρά εκείνον που τα παίρνει. Γιατί αν θεωρείς ότι δίνεις μάλλον παρά παίρνεις, μη δίνεις.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Μυστήριο παράξενο και παράδοξο αντικρύζω. Βοσκών φωνές φτάνουν στ’ αυτιά μου. Δεν παίζουν σήμερα με τις φλογέρες τους κάποιον τυχαίο σκοπό. Τα χείλη τους ψάλλουν ύμνο ουράνιο. Οι άγγελοι υμνολογούν, οι αρχάγγελοι ανυμνούν, ψάλλουν τα Χερουβείμ και δοξολογούν τα Σεραφείμ. Πανηγυρίζουν όλοι, βλέποντας το Θεό στη γη και τον άνθρωπο στους ουρανούς.
Σήμερα η Βηθλεέμ μιμήθηκε τον ουρανό: Αντί γι’ αστέρια, δέχτηκε τους αγγέλους· αντί για ήλιο, δέχτηκε τον Ήλιο της δικαιοσύνης. Και μη ζητάς να μάθεις το πώς. Γιατί όπου θέλει ο Θεός, ανατρέπονται οι φυσικοί νόμοι. Εκείνος λοιπόν το θέλησε. Και το έκανε. Κατέβηκε στη γη κι έσωσε τον άνθρωπο. Όλα συνεργάστηκαν μαζί Του γι’ αυτόν το σκοπό.
Σήμερα γεννιέται Αυτός που υπάρχει αιώνια, και γίνεται αυτό που ποτέ δεν υπήρξε. Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος! Γίνεται άνθρωπος και πάλι Θεός μένει! Όταν γεννήθηκε, οι Ιουδαίοι δεν δέχονταν την παράδοξη γέννησή Του: Από τη μια οι Φαρισαίοι παρερμήνευαν τα ιερά βιβλία· κι από την άλλη οι γραμματείς δίδασκαν αλλά αντί άλλων. O Ηρώδης πάλι, ζητούσε να βρει το νεογέννητο Βρέφος όχι για να το τιμήσει, μα για να το θανατώσει.
Ε λοιπόν, όλοι αυτοί σήμερα τρίβουν τα μάτια τους, βλέποντας το Βασιλιά τ’ ουρανού να βρίσκεται στη γη μ’ ανθρώπινη σάρκα, γεννημένος από παρθενική μήτρα. Και ήρθαν οι βασιλιάδες να προσκυνήσουν τον επουράνιο Βασιλιά της δόξας. Ήρθαν οι στρατιώτες να υπηρετήσουν τον Αρχιστράτηγο των ουράνιων Δυνάμεων. Ήρθαν οι γυναίκες να προσκυνήσουν Εκείνον που μετέβαλε τις λύπες της γυναίκας σε χαρά.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2013
Να σου πω πόσο μεγάλο καλό είναι η ταπεινοφροσύνη και πόσο κακό η υπερηφάνεια; Ένας αμαρτωλός νίκησε έναν δίκαιο, ο τελώνης τον Φαρισαίο και τα λόγια νίκησαν τα έργα. Πώς νίκησαν τα λόγια; Ο τελώνης λέει: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό» (Λουκ. 18:13). Ο Φαρισαίος λέει: «Δεν είμαι όπως ακριβώς οι άλλοι άνθρωποι…». Αλλά τι: «Νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, δίνω στο ναό το ένα δέκατο από τα εισοδήματά μου» (Λουκ. 18:11-12). Ο Φαρισαίος παρουσίασε έργα δικαιοσύνης, ο τελώνης είπε λόγια ταπεινοφροσύνης και τα λόγια νίκησαν τα έργα και ο τόσο μεγάλος θησαυρός εξανεμίστηκε και η τόσο μεγάλη φτώχεια μεταβλήθηκε σε πλούτο.
Ήρθαν δύο πλοία που είχαν φορτίο, μπήκαν και τα δύο στο λιμάνι, αλλά ο τελώνης άραξε καλά στο λιμάνι ενώ ο Φαρισαίος έπαθε ναυάγιο, για να μάθεις πόσο κακό είναι η υπερηφάνεια.
Είσαι δίκαιος; Να μην ταπεινώνεις τον αδελφό σου. Έχεις άφθονα κατορθώματα; Να μη χλευάζεις τον πλησίον σου και να μειώνεις το εγκώμιό σου. Και να προσέχεις τα λόγια σου, αγαπητέ μου.
Περισσότερο οφείλει ο δίκαιος να φοβάται την υπερηφάνεια, παρά ο αμαρτωλός. Αυτό το είπα και χθες, το λέω και σήμερα για εκείνους που έλειπαν χθες. Διότι ο αμαρτωλός αναγκαστικά έχει τη συνείδησή του ταπεινή, ενώ ο δίκαιος καυχιέται για τα κατορθώματά του. Όπως ακριβώς και στα πλοία, εκείνα που είναι άδεια δεν φοβούνται την επίθεση των πειρατών, διότι δεν έρχονται να διαρρήξουν το πλοίο που δεν έχει τίποτα, ενώ εκείνοι που έχουν πλοίο γεμάτο με φορτίο, φοβούνται τους πειρατές. Διότι ο πειρατής πηγαίνει εκεί που υπάρχει χρυσάφι, όπου υπάρχει ασήμι, όπου υπάρχουν πολύτιμα πετράδια. Έτσι και ο διάβολος, δεν απειλεί εύκολα τον αμαρτωλό, αλλά τον δίκαιο, όπου υπάρχει πλούτος πολύς. Επειδή πολλές φορές η υπερηφάνεια προέρχεται από την εχθρότητα του διαβόλου, είναι απαραίτητο να είμαστε προσεκτικοί.
Όσο μεγάλος είσαι, τόσο πιο πολύ να ταπεινώνεις τον εαυτό σου. Όταν ανεβείς ψηλά, έχεις ανάγκη να ασφαλιστείς να μην πέσεις. Γι’ αυτό και ο Κύριός μας λέει: «Όταν κάνετε όλα όσα διαταχθήκατε να λέτε ότι είμαστε άχρηστοι δούλοι» (Λουκ. 17:10). Γιατί υπερηφανεύεσαι αφού είσαι άνθρωπος, συγγενής της γης, ομοούσιος με τη στάχτη και στη φύση και στη γνώμη και στην προαίρεση των πραγμάτων; Σήμερα είσαι πλούσιος, αύριο φτωχός, σήμερα υγιής, αύριο άρρωστος, σήμερα χαρούμενος, αύριο λυπημένος, σήμερα σε δόξα, αύριο σε ατιμία, σήμερα νέος, αύριο γέρος. Μήπως στέκεται τίποτα από τα ανθρώπινα σταθερό; Δεν μιμείται το δρόμο των ρευμάτων των ποταμών; Μόλις, δηλαδή, φαίνεται, μας εγκαταλείπει πιο γρήγορα κι από τη σκιά. Γιατί, λοιπόν, υπερηφανεύεσαι άνθρωπε, ο καπνός, η ματαιότητα; Διότι ο άνθρωπος είναι όμοιος με τη ματαιότητα. Οι μέρες του είναι σαν του χορταριού. Ξηραίνεται το χορτάρι και πέφτει το άνθος του.
Αυτά τα λέω, όχι για να ξευτελίσω την ουσία, αλλά για να χαλιναγωγήσω την υπερηφάνεια. Διότι πράγματι ο άνθρωπος είναι κάτι μεγάλο, και μάλιστα ο σπλαχνικός άνθρωπος.
(Εις το «Είδον τον Κύριον καθήμενον…», Α΄ ΕΠΕ 8Α, 394-396).
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2013
Συλλογίσου πόσοι τύραννοι πολέμησαν την Εκκλησία και πόσους φοβερούς διωγμούς ξεσήκωσαν εναντίον της... Ο Αύγουστος, ο Τιβέριος, ο Γάιος, ο Νέρων, ο Βεσπασιανός, ο Τίτος και όλοι οι διάδοχοί τους μέχρι το Μέγα Κωνσταντίνο, όλοι ήταν ειδωλολάτρες. Και όλοι - άλλος ηπιότερα, άλλος σκληρότερα - πολεμούσαν την Εκκλησία. Την πολεμούσαν όλοι. Κι αν μερικοί δεν ξεσήκωναν οι ίδιοι διωγμούς, όμως η προσήλωσή τους στην ειδωλολατρία υποκινούσε στον αγώνα εναντίον της Εκκλησίας όσους ήθελαν να τους κολακέψουν.
Παρόλα αυτά, τα κακόβουλα σχέδια και οι επιθέσεις των ειδωλολατρών διαλύθηκαν σαν ιστοί αράχνης, σκορπίστηκαν σαν σκόνη, εξαφανίστηκαν σαν καπνός. Αλλά και όσα σχεδίαζαν εναντίον της Εκκλησίας, έγιναν αφορμή να προκύψει μεγάλη ωφέλεια στους Χριστιανούς. Γιατί δημιούργησαν τις χορείες των μαρτύρων, που αποτελούν το θησαυρό, τους στύλους, τους πύργους της Εκκλησίας.
Βλέπεις λοιπόν τη θαυμαστή εκπλήρωση της προφητείας; Πραγματικά «πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής». Από τα παρελθόντα όμως, πίστευε και για τα μέλλοντα. Και στο μέλλον κανείς δεν θα μπορέσει να νικήσει την Εκκλησία. Γιατί, αν δεν κατόρθωσαν να τη συντρίψουν όταν αριθμούσε λίγα μέλη, όταν η διδασκαλία της φαινόταν καινούρια και παράξενη, όταν τόσοι φοβεροί πόλεμοι και τόσοι πολλοί διωγμοί από παντού ξεσηκώνονταν εναντίον της, πολύ περισσότερο δεν θα μπορέσουν να τη βλάψουν τώρα, που κυριάρχησε σ΄ όλη την οικουμένη, που κυρίεψε όλα τα έθνη και που εξαφάνισε τους βωμούς και τα είδωλα, τις γιορτές και τις τελετές, τον καπνό και την τσίκνα των αισχρών θυσιών.
Πώς πέτυχαν οι απόστολοι ένα τόσο μεγάλο, ένα τόσο σπουδαίο κατόρθωμα, έπειτα από τόσα εμπόδια; Ασφαλώς με τη θεϊκή και ακαταμάχητη δύναμη Εκείνου, που προφήτεψε τη δημιουργία και το θρίαμβο της Εκκλησίας. Αυτό κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί, εκτός κι αν είναι ανόητος και εντελώς ανίκανος να σκέφτεται.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2012
Προξενούσε φρίκη και οργή στους ειδωλολάτρες η σκέψη να εγκαταλείψουν τους βωμούς, να περιφρονήσουν τις θυσίες, που όλοι οι πατέρες κα οι πρόγονοί τους τελούσαν, και να πιστέψουν στον Κύριο. Να πιστέψουν σ΄ Αυτόν που έλαβε ανθρώπινη σάρκα από την Παρθένο Μαρία, που δικάστηκε από τον Πιλάτο, που έπαθε αναρίθμητα δεινά και εξευτελισμούς, που υπέμεινε τον ατιμωτικό θάνατο, που ενταφιάστηκε και αναστήθηκε.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2012
Όταν οι μαθητές του Χριστού ήταν μόνο δώδεκα και δεν υπήρχε στη σκέψη κανενός η Εκκλησία, όταν ακόμα η ιουδαϊκή συναγωγή ανθούσε και η ασεβής ειδωλολατρία κυριαρχούσε σ' ολόκληρη σχεδόν την οικουμένη, ο Κύριος είχε προφητέψει: «Πάνω σ' αυτή την πέτρα (δηλαδή πάνω στην ομολογία πίστεως του Πέτρου) θα οικοδομήσω την Εκκλησία μου, και δεν θα την κατανικήσουν οι δυνάμεις του άδη» (Ματθ. 16:18).
Διαπιστώνεις την αλήθεια αυτής της προφητείας; Βλέπεις την εκπλήρωσή της; Σκέψου πόσο σημαντικό γεγονός είναι η εξάπλωση της Εκκλησίας σχεδόν σ’ όλη τη γη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σκέψου πως άλλαξε τη ζωή τόσων εθνών και οδήγησε στην πίστη τόσους λαούς, πως κατάργησε προγονικά έθιμα, πως απελευθέρωσε από μακροχρόνιες συνήθειες, πως σκόρπισε σαν σκόνη την κυριαρχία της ηδονής και τη δύναμη της αμαρτίας, πως εξαφάνισε σαν καπνό την ακάθαρτη τσίκνα των θυσιών, τις ειδωλολατρικές τελετές, τις βδελυκτές εορτές, τα ξόανα, τους βωμούς και τους ναούς, πως οικοδόμησε παντού άγια θυσιαστήρια, στην πατρίδα μας και στις χώρες των Περσών, των Σκυθών, των Μαύρων, των Ινδών. Τί λέω; Ακόμα και στα Βρετανικά νησιά, που βρίσκονται μακριά από τη Μεσόγειο, στον ωκεανό, απλώθηκε η Εκκλησία και χτίστηκαν θυσιαστήρια.
Το έργο της απελευθερώσεως τόσων λαών από μακροχρόνιες αισχρές συνήθειες, καθώς και η μεταβολή του τρόπου της ζωής από τον εύκολο στον πολύ δύσκολο, είναι πράγματι θαυμαστό, μάλλον υπερθαύμαστο. Αποδεικνύει θεία ενέργεια, ακόμα κι αν κανείς δεν το είχε εμποδίσει, ακόμα κι αν επικρατούσε ειρήνη και πολλοί το είχαν βοηθήσει. Γιατί η εξάπλωση της Εκκλησίας δεν ερχόταν σε σύγκρουση μόνο με την αρχαία συνήθεια, αλλά και με την ηδονή, τον ευχάριστο τρόπο ζωής. Είχε δηλαδή δυο ισχυρούς αντιπάλους, που τυραννούσαν τους ανθρώπους: τη συνήθεια και την ηδονή.
Όσα οι άνθρωποι είχαν παραλάβει, πολλούς αιώνες πριν, από τους πατέρες, τους παππούδες και τους αρχαιότερους προγόνους, ακόμα κι όσα είχαν παραλάβει από φιλοσόφους και ρήτορες, όλ' αυτά συμφώνησαν να τα περιφρονήσουν, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Έπρεπε ακόμα να δεχθούν έναν νέο τρόπο ζωής, και μάλιστα πολύ δυσκολότερο. Γιατί απομάκρυνε από την τρυφή και οδηγούσε στη νηστεία. Απομάκρυνε από τη φιλαργυρία και οδηγούσε στην ακτημοσύνη. Απομάκρυνε από την ασέλγεια και οδηγούσε στην αγνεία. Απομάκρυνε από το θυμό και οδηγούσε στην πραότητα. Απομάκρυνε από το φθόνο και οδηγούσε στη φιλία. Απομάκρυνε από την άνετη κι ευχάριστη ζωή και οδηγούσε στη δύσκολη, τη σκληρή, τη γεμάτη θλίψεις. Και μάλιστα οδηγούσε σ' αυτήν εκείνους, που είχαν συνηθίσει στη ζωή των ανέσεων. Γιατί δεν έγιναν, βέβαια, Χριστιανοί, άνθρωποι που ζούσαν σ' άλλους κόσμους και δεν είχαν αμαρτωλές συνήθειες, αλλά έγιναν εκείνοι που είχαν σαπίσει μέσα σ' αυτές και είχαν γίνει πιο μαλακοί κι από τον πηλό. Αυτούς κάλεσε να βαδίσουν τον σκληρό και τραχύ δρόμο. Και τους έπεισε να τον βαδίσουν!
Πόσους έπεισε; Όχι μόνο δύο ή δέκα ή είκοσι ή εκατό, αλλ' αμέτρητους. Και με ποιούς τους έπεισε; Με δώδεκα ανθρώπους αμόρφωτους, ακαλλιέργητους, άσημους, φτωχούς, χωρίς περιουσία, χωρίς σωματική δύναμη, χωρίς δόξα, χωρίς λαμπρή καταγωγή, χωρίς ρητορική ικανότητα. Με δώδεκα ανθρώπους που ήταν ψαράδες, σκηνοποιοί, αλλόγλωσσοι. Γιατί ούτε καν την ίδια γλώσσα δεν είχαν με τους ειδωλολάτρες. Μιλούσαν την εβραϊκή, που ήταν πολύ διαφορετική απ' όλες τις άλλες γλώσσες. Μ' αυτούς λοιπόν τους δώδεκα οικοδομήθηκε η Εκκλησία και απλώθηκε στα πέρατα της οικουμένης.
Πηγή: Ι.Μ.Παρακλήτου