Ιούλιος - Αύγουστος 2016
Πόνος μέγας και η χρήση της ελευθερίας. Ελευθερία δίχως χαρά, ειρήνη, ανάπαυση, χάρη, δημιουργικότητα και θέρμη είναι δεσμά άθλια, είναι χειρότερη μιας σκοτεινής φυλακής. Η πλήξη στον γάμο, η νωθρότητα στην εργασία, η προπέτεια των παιδιών, η αποτυχία των φίλων, η καχυποψία των συνεργατών, κάνουν και την ημέρα νύχτα και τη γιορτή πένθιμη και οδυνηρή. Αυτός ο πολύς πόνος των ανελεύθερων ανθρώπων πώς θα διωχθεί; Θα διωχθεί; Ο πόνος των γύρω καταστάσεων και σχέσεων υπάρχει για να διώχνει και να παρηγορεί τον μέσα πόνο μας. Ας γνωρίσουμε τα όριά μας και την αντοχή μας. Δεν είμαστε εμείς οι ιατροί του κόσμου. Ο πόνος είναι ο ιατρός, αν τον εκμεταλλευτεί κανείς, για να λυγίσει τα ισχυρά πάθη του και να οδηγηθεί στην ελευθερία. Ο ελεύθερος αληθινά είναι ο υγιής, είναι ο νικημένος από τον πόνο, ο νικητής του πόνου, ο υιός του Θεού. Ο πόνος επαναλαμβάνω θα παραμένει πάντα στην ανθρώπινη ιστορία ως ιατρός, διδάσκαλος κι ελευθερωτής. Μακάριοι οι πρόθυμοι μαθητές και φίλοι του.
Σταματώ όμως εδώ, αγαπητοί μου την αδρή περιγραφή λίγων μορφών του πολύμορφου πόνου. Ο καθένας αν ερωτηθεί θα έχει να καταθέσει τα στίγματα του προσωπικού του μαρτυρίου. Το κύριο θέμα είναι αν αυτός ο πόνος ελάττωσε τη σκληρότητα των λίθινων καρδιών μας, αν είδαμε τον πλησίον διαφορετικά. Ο ανελέητος πόνος πρέπει να μας κάνει τολμηρούς. Ο άγνωστος πλησίον, ο ξένος, ο εχθρός, να γίνει φίλος και αδελφός. Να γίνουμε συμπονετικοί, συμπαθείς και συμπάσχοντες. Ο πόνος να διαλύσει τους φραγμούς, τους φόβους, τις φατρίες και τα φρούρια. Ο φίλος του πόνου δεν γνωρίζει την πλήξη. Ο φίλος του πόνου είναι φίλος όλων των πονεμένων.
(Μοναχού Μωυσέως σελ. 17,18)
Μάιος - Ιούνιος 2016
Πόνος δυνατός, όταν βλέπεις την Εκκλησία σου με λαθεμένους εκφραστές, συναγωνιζόμενη στη φρασεολογία και την ιδεολογία των πολιτικών, όταν αναγκάζεται να κάμνει επίδειξη ισχύος, όταν θέλει να ζήσει δίχως σταυρό, δίχως ακάνθινο στέφανο, δίχως μαστίγωση, δίχως κολαφισμούς και εμπρησμούς. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν, είναι και θα είναι μαρτυρική. Μία οδό γνωρίζει, του Μαρτυρίου, απ’ όπου θα έλθει η κάθε Ανάσταση. Μέσα στην Εκκλησία πονάμε και κλαίμε μαζί, αλλά κι ευφραινόμαστε μαζί. Εξαφανίζεται κάθε ατομικότητα. Ο πόνος του ενός είναι πόνος όλων, αφού είμαστε ένα σώμα. Χάθηκε ο αυθορμητισμός και η αγάπη. Η σημερινή Εκκλησία έχασε την παιδικότητά της. Την εντάξαμε στην αστικοποιημένη σκέψη μας και την κάναμε δημόσια αρχή, υποχρέωση, αξιοσέβαστη κ.λπ., δίχως ν’ αναφερόμαστε στη σημαντική ουσία της, που είναι η λύτρωσή μας από τον πόνο και η αγιότητα.
Η Ελλάδα είναι πολύ κουρασμένη από τον πόνο. Η ιστορία της είναι όλο δάκρυα, αίμα, θυσίες. Ο πόνος έκαμε τους Έλληνες «να μη το βάζουν κάτω», τους έκανε ήρωες, μα όχι αγίους. Ευκολότερα αυτοθυσιάζεται, παρά υπομένει. Το δώρο του πόνου, που είναι η υπομονή, δεν το κέρδισε ακόμη ο Έλληνας. Δυστυχώς, η επιπολαιότητα και η βιασύνη χαρακτηρίζουν αρκετές από τις πράξεις του. Σε αρκετούς ηλικιωμένους της επαρχίας, συναντάς μια πονεμένη έκφραση ωραίας υπομονής, που συχνά τη συναντάς και στα πρόσωπα νεωτέρων Αγιορειτών πατέρων. Από τη σημερινή Ελλάδα λείπουν οι αξίες κι αυτό είναι μία μεγάλη ένδεια κι ένας μεγάλος πόνος. Ο Χριστός συνεχίζει ν’ αγαπά κι ας μας οδηγήσει στη μετάνοια, στην κατάσταση αυτή του πόνου, που μας ελευθερώνει πραγματικά από κάθε πόνο.
Μοναχού Μωυσέως,
Η Ευλογία Του Πόνου Και Ο Πόνος Της Αγάπης, σελ. 16, 17.
Μάρτιος - Απρίλιος 2016
Ο ψυχικός πόνος είναι μία κραυγή της ψυχής για βοήθεια. Μας καλεί να εντείνουμε την πνευματική όραση και ακοή εντός μας. Δεν πρέπει απρόσεκτα να προσπεράσουμε αυτό το κάλεσμα και να παραβλέψουμε το μήνυμα. Όπως ένας πόνος του σώματός μας δηλώνει ότι κάτι συμβαίνει στον οργανισμό μας και οδηγούμεθα στον ιατρό και τις σχετικές εξετάσεις, έτσι καλούμεθα ν’ αποκρυπτογραφήσουμε το σήμα του ψυχικού πόνου, με τη συνδρομή μάλιστα της κατάλληλης μελέτης, της προσευχής και της βοήθειας του έμπειρου πνευματικού.
Πολύ συχνά ο άνθρωπος, εκτός από τα «γιατί», παραπονείται πως είναι αβάστακτος και ασήκωτος ο πόνος του και πως δεν είναι ικανός να τον αντέξει. Εντούτοις αυτός ο μεγάλος πόνος τελικά αντέχεται και ανακαλύπτει και αποκαλύπτει σπουδαία πράγματα, που φανερώνουν την ποιότητα και ακεραιότητα της ζωής μας. Αν δηλαδή πιστεύουμε αληθινά - με μία πίστη δυνατή, ακράδαντη και θερμή - αν υπομένουμε κραταιά κι ελπίζουμε εγκάρδια, η πίστη στον Κύριο ανοίγει δρόμους, εκεί που ήταν όλοι κλειστοί και αδιέξοδοι. Τότε αισθανόμεθα καλά την ατέλεια, την ανεπάρκεια, τη μικρότητα, την αδυναμία, την παροδικότητα της ζωής μας. Κατανοούμε τότε μετά του θείου και κορυφαίου αποστόλου Παύλου ότι η δύναμή μας στην ασθένεια φανερώνεται και ολοκληρώνεται. Μέσα στην ασθένεια ταλαντεύεται η επίγεια ευδαιμονία μας, πιστεύουμε ότι δεν έχουμε μένουσα πόλη, αλλά τη μέλλουσα επιζητούμε.
Ο πόνος μπορεί να γίνει εφαλτήριο για την εκτίναξή μας από τη στείρα μετριότητα, τη μονότονη στασιμότητα, το κουραστικό πνευματικό σημειωτόν, στη γνωριμία μας με τον πραγματικό εαυτό μας. Να γνωρίσουμε καλά τις δυνάμεις, τις δυνατότητες, τις αντοχές, τα όριά μας, τα τάλαντα που μας έδωσε ο Θεός μας. Να δούμε την κρυμμένη άγνωστη διάστασή μας – ότι δεν υπάρχουμε για να τρώμε και να κοιμόμαστε - και να γίνουμε περισσότερο αληθινοί άνθρωποι και Χριστιανοί.
Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου,
«Το αληθινό νόημα του πόνου στη ζωή μας», σελ. 17,18.
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2016
Το άγχος εκφράζει με αντικειμενικό τρόπο την εποχή μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος πληρώνει με το άγχος το τίμημα της ραγδαίας τεχνικής και επιστημονικής προόδου. Έδωσε μεγάλη αξία στα υλικά αγαθά, που αντί να τον γεμίσουν, τον άφησαν πίσω άδειο, ανήσυχο, νευρικό, με αόριστους φόβους. Έτσι ο άνθρωπος σήμερα κλονισμένος ηθικά, ψυχικά και πνευματικά προσπαθεί να θεραπευτεί με γήινα ανθρώπινα μέσα, χωρίς αποτέλεσμα.
Ο άνθρωπος έχει άγχος, γιατί είναι φορτωμένος από τα άσχημα της σύγχρονης εποχής και δεν μπορεί να θεραπευτεί με ανθρώπινη συνταγή. Ένα επιστημονικό βιβλίο για το άγχος γράφει τα εξής: «Στο άγχος το άτομο ζει το δράμα της εσωτερικής ενοχής, της «αμαρτίας», του «κακού», της αδυναμίας του. Συνειδητά ή ασυνείδητα, το βάρος της ενοχής του ανθρώπου για την απομάκρυνσή του από τον Θεό υπάρχει βαθιά μέσα του και, καθώς καθημερινά μεγαλώνει όλο και πιο πολύ, ο άνθρωπος ζει μια ανυπόφορη και δυστυχισμένη ζωή».
Ας λογικευτούμε όμως.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2015
Ο θεοφώτιστος και οσιότατος μοναχός Ιωσήφ Βρυέννιος (Ι340-1431), ο διδάσκαλος των αγίων Μάρκου του Ευγενικού και Γενναδίου, του πρώτου πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως μετά την άλωση, σε ομιλία του εντοπίζει τις αιτίες των θλίψεων που βρήκαν το γένος στην παραχώρηση του Θεού «δια το πλήθος των αμαρτιών μας». Δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του καθηγητού Απ. Βακαλόπουλου, «Πηγές της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού».
…Πολλοί από μας χρησιμοποιούν στις βρισιές τους την ορθόδοξη πίστη, το σταυρό, το νόμο, τους αγίους, και αυτό το σώμα του Χριστού, όπως δεν το χρησιμοποιεί κανένας άπιστος. Πιστεύουμε απατηλά ότι οι εποχές, η τύχη, η μοίρα, το ριζικό, τα ζώδια, τα αστέρια, διευθύνουν τη ζωή μας. Πάμε κάθε μέρα σε μάγους, μάντεις, γύφτισσες και μέντιουμ και ζητάμε βοήθεια από τα μάγια για κάθε αρρώστια. Με τα μάγια νομίζουμε άλλοτε ότι δένουμε ή λύνουμε ζώα και ανθρώπους.
Καταδιώκεται συνεχώς η αρετή και επιδιώκεται η αμαρτία. Οι άρχοντες είναι άδικοι, οι υπεύθυνοι άρπαγες, οι δικαστικοί δωροδοκούνται, οι μάρτυρες λένε ψέματα. Φαίνεται ότι όλες οι διδασκαλίες λέγονται στα χαμένα. Οι προτροπές και οι συμβουλές θεωρούνται φλυαρία, ανοησία και αφορμή επιδείξεως. Περισσότερο αφορμή επιδείξεως. Πιο πολύ τιμώνται όσοι ζουν με ατιμία, παρά όσοι προσπαθούν να ζήσουν με αρετή. Τι έπρεπε να κάνω και δεν το έκανα; λέγει ο Χριστός. Πολλοί από μας ζουν με λαιμαργία, μεθύσια, πορνείες, μοιχείες, ακαθαρσίες, ζήλειες, φθόνους και κλοπές. Γίναμε υπερήφανοι, αλαζόνες, φιλάργυροι, φίλαυτοι, αχάριστοι, ανυπάκουοι, άρπαγες, προδότες, ανόσιοι, άδικοι, αμετανόητοι, αδιάλλακτοι.
(Από το βιβλίο Διαχρονικές, Λυτρωτικές αλήθειες)