Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2020

Αυτομεμψία

Tο ταπεινό φρόνημα πολύ βοηθά την προσευχή μας να είναι αποτελεσματική. Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο «Η Ταπείνωσις», σελ. 54-56, περιγράφει έναν ωραίο τρόπο απόκτησης ταπεινού φρονήματος.

Μεταξύ των μέσων των βοηθούντων εις την απόκτησιν της ταπεινοφροσύνης, εξαίρετον θέσιν κατέχει η αυτομεμψία. Λαμπρόν ταπεινοποιόν μέσον. Την συνιστούν θερμώς όλοι οι άγιοι πατέρες. Ο στύλος της φωτιάς Μέγας Αντώνιος είπε προς τον στύλον της διακρίσεως Όσιον Ποιμένα «ότι η μεγαλύτερη δυναστεία (δύναμις) του ανθρώπου είναι, ίνα επάνω αυτού βάλη το σφάλμα του ενώπιον Κυρίου, και προσδοκήσει (και να περιμένει) πειρασμόν έως εσχάτης ανάπαυσης». Άλλο η αυτομεμψία, η οποία είναι εσωκάρδιος κυρίως εργασία και άλλο η ταπεινολογία, η οποία όπως λέγει ο Όσιος Βαρσανούφιος προκαλεί κενοδοξίαν (Σ.Σ. ο κενόδοξος άνθρωπος νοιάζεται να επιδιώκει πράγματα μάταια, ασήμαντα, και να τα επιδεικνύει).

Ο Άγιος Ζωσιμάς, προς απόδειξιν της χάριτος και δυνάμεως την οποίαν έχει η αυτομεμψία (να θεωρή τις εαυτόν υπεύθυνον εις όλα) είπεν ότι αδελφός τις μονάζων παρά τον Ιορδάνην του διηγήθη τα εξής: «Είχα κάποτε έναν διάκονον ο οποίος με υποπτεύθηκε δια κάποιον παράπτωμα. Τον διαβεβαίωσα ότι δεν είχα πράξει αυτό, αλλ’ εκείνος επέμενε. Τότε είπα εις τον εαυτόν μου. Λησμονείς ότι έχεις πράξει τόσα άλλα; Παραδέξου λοιπόν, ότι και αυτό το έπραξες και το ελησμόνησες. Με αυτάς τας σκέψεις επήγα εις το κελλί του διακόνου να του βάλω μετάνοιαν. Αλλά μόλις άνοιξε, έπεσεν εκείνος εις τα πόδια μου λέγων μοι: «συγχώρησόν μοι, υπό δαιμόνων εχλευάσθην, εν αληθεία γαρ επληροφόρησέ με ο Θεός, ότι ουδεμίαν σχέσιν έχεις με το σφάλμα εκείνο». Και προσθέτει ο Άγιος Ζωσιμάς: «Οράς τι δύναται η ταπείνωσις, ήτοι τον εαυτόν μεμεσθαι; Εις ποίους βαθμούς προκοπής ανάγει τον ταύτην κατέχοντα;»