Μάιος - Ιούνιος 2021
Η Επιμονή Με Την Προσευχή
Μην απογοητεύεσαι, όταν δεν λαμβάνεις αμέσως ότι ζητάς με την προσευχή. Ο Κύριος είπε «κρούετε» (Ματθ. 7:7) για να μας υποδείξει, ότι αν αμέσως δεν ανοίξει την πόρτα, να επιμένουμε. Εις ενίσχυση δε των λόγων του τούτων φέρνει και το παράδειγμα του πατρός λέγοντας: «Μα ποιος από σας είναι δυνατόν, αν του ζητήσει το παιδί του ψωμί, να του δώσει λιθάρι;» (Ματθ. 7:9).
Οι άνθρωποι, όταν επιμένεις, δυσαρεστούνται και σε θεωρούν βαρετό και ενοχλητικό. Ο Θεός όμως ουδέποτε σε βαριέται, αλλά τουναντίον οργίζεται όταν δεν επιμένεις. Στην επιμονή σου πάντοτε ανταποκρίνεται, μερικές φορές μάλιστα όχι αμέσως, για να σε αναγκάσει να επιμένεις κτυπώντας την πόρτα, οπωσδήποτε όμως απαντά λίγο αργότερα. Επίμενε λοιπόν και είναι βέβαιο, ότι θα εισακουσθείς.
Για να σου εξαλείψει μάλιστα κάθε αμφιβολία και να σε διδάξει ότι δεν αρκεί μόνον να προσευχόμαστε, αλλ’ ότι πρέπει να ζητάμε και ωφέλιμα πράγματα κατά την προσευχή, ανέφερε το παραπάνω παράδειγμα του πατέρα. Ώστε αν δεν έλαβες ότι ζήτησες, τούτο προήλθε εκ του ότι δεν ζήτησες άρτο, αλλά πέτρα. Το ότι είσαι υιός, δεν αποτελεί προσόν για να εισακουσθείς, αλλ’ εμπόδιο, διότι αν και έχεις αυτή την ιδιότητα, ζητάς ανώφελα πράγματα.
Μη ζητάς, λοιπόν, τίποτε το κοσμικό και εφήμερο, αλλά μόνον πνευματικά και εξάπαντος θα εισακουσθείς και θα τα λάβεις. Παράδειγμα τούτου είναι ο Σολομώντας που ζήτησε ότι έπρεπε και αμέσως το έλαβε (Γ’ Βασιλ. 3:3)
Εκ τούτου εξάγεται, ότι δύο πράγματα απαιτούνται από τον προσευχόμενο για να εισακουσθεί: πρώτον να επιμένει πολύ στην αίτησή του και δεύτερον να ζητά ότι είναι πρέπον και νόμιμο. Και εσείς, λέγει ο Κύριος, αν και είσθε πατέρες, περιμένετε να σας ζητήσουν τα παιδιά σας, και τότε τους δίδετε, ότι ζητούν, αν τούτο είναι ωφέλιμο σ’ αυτά, αλλιώς να προβάλλετε άρνηση.
Τούτο, λοιπόν, έχοντας υπ’ όψη μην απομακρύνεσαι, έως ότου λάβεις. Μη αποχωρείς, έως ότου ανοίξει η θύρα. Αν με τέτοια απόφαση προσέλθεις και πες: «Αν δεν λάβω, δεν θα φύγω», να είσαι βέβαιος ότι εξάπαντος θα λάβεις, αρκεί αυτά που ζητείς να είναι σύμφωνα προς το θέλημα του Θεού και το δικό σου πνευματικό συμφέρον.
(«Η προσευχή το πανίσχυρον των πιστών όπλον»,
Ιωάν. Χρυσοστόμου, σελ. 38, 39)
Μάρτιος - Απρίλιος 2021
Η ευλογία της προσευχής
Ο πιστός και ευσεβής άνθρωπος χρησιμοποιεί τον λόγο του κατ’ εξοχήν προς δοξολογία και ευχαριστία του Θεού. Από την απλή αναφώνησή του «δόξα τω Θεώ» που κάθε στιγμή, στις χαρές και στις λύπες της ζωής μπορεί να αναφωνήσει, μέχρι και τις τακτικές ώρες της προσευχής, «εν παντί καιρώ και τόπω» ο πιστός μπορεί να λέει: «Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριο και πάντα τα εντός μου το όνομα το άγιον αυτού» (Ψαλμ. 102:1).
Η δοξολογία, ο ύμνος, η αίνεση, η λατρεία, η τιμή, η προσκύνηση, η ευχαριστία, η ευγνωμοσύνη, είναι η αδιάκοπη προσευχή του πιστού Χριστιανού. «Άσω τω Κυρίω εν τη ζωή μου, ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω» (Ψαλμ. 103:33). «Αίνει η ψυχή μου τον Κύριον, αινέσω Κύριον εν τη ζωή μου» (Ψαλμ. 145). Η καρδιά του πιστού είναι γεμάτη με ευγνωμοσύνη και θαυμασμό προς τον Κύριο, δι’ αυτό συνέχεια και ακατάπαυστα υμνεί και δοξάζει Αυτόν. «Εξομολογήσομαί σοι Κύριε εν όλη καρδία μου, διηγήσομαι πάντα τα θαυμάσιά σου» (Ψαλμ. 9:2), και «η γλώσσα μου μελετά την δικαιοσύνη σου, όλην την ημέρα τον έπαινόν σου» (Ψαλμ. 34:28).
Τα χείλη του Χριστιανού εξαγνίζονται μέσα στη συνεχή προσευχή. Γι’ αυτό με ευλάβεια παρακαλεί: «Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις και το στόμα μου αναγγελεί την αίνεσίν σου» (Ψαλμ. 50:17). Τα χείλη μου θα υμνούν το όνομα του Θεού και τα ίδια «χείλη μου αγαλλιάσονται και επαινέσουσί σε» (Ψαλμ. 2:6) και «το στόμα θα εξαγγείλει και υμνεί την δικαιοσύνη σου» (Ψαλμ. 10:15).
Η προτροπή του ψαλμωδού «άσατε τω Κυρίω άσμα καινόν» και «άσατε αυτώ, ψάλατε αυτώ» (Ψαλμ. 95:1) γίνεται στα χείλη του πιστού διαρκώς μια αφορμή δοξολογίας ύμνων προς τον Θεόν.
Συγχρόνως όμως οι λόγοι της προσευχής των Χριστιανών γίνονται και λόγοι δεήσεως, ικεσίας, παρακλήσεως, εξομολογήσεως προς τον Ουράνιο Πατέρα. Στις κρίσιμες ώρες των θλίψεων και των πειρασμών ο πιστός ομολογεί: «Ψυχή μου προς τον Κύριον εκέκραξα» (Ψαλμ. 104:1), «εκ βαθέων εκέκραξά σοι Κύριε, Κύριε εισάκουσον της ψυχής μου» (Ψαλμ. 3:5). «Φωνή μου προς Κύριον εκέκραξα, φωνή μου προς Κύριον εδεήθην» (Ψαλμ. 129:1).
(Γεωργίου Κωστάκη, «Λόγος», σελ. 114-116)
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2021
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Το κύριο έργο του ανθρώπου είναι η προσευχή. Ο άνθρωπος πλάστηκε για να υμνεί τον Θεό. Αυτό είναι το έργο που του αρμόζει. Αυτό μόνο εξηγεί την πνευματική του υπόσταση. Αυτό μόνο δικαιώνει την εξέχουσα θέση του μέσα στη δημιουργία. Ο άνθρωπος πλάστηκε για να λατρεύει τον Θεό και να μετέχει στη θεία Του αγαθότητα και μακαριότητα.
Αναθέστε όλες τις φροντίδες σας στον Θεό. Εκείνος προνοεί για σας. Μη γίνεσθε ολιγόψυχοι και μην ταράζεστε. Αυτός που εξετάζει τα απόκρυφα βάθη της ψυχής των ανθρώπων, γνωρίζει και τις δικές μας επιθυμίες και έχει τη δύναμη να τις εκπληρώσει, όπως Αυτός γνωρίζει. Εσείς να ζητάτε από τον Θεό και να μην χάνετε το θάρρος σας, Μη νομίζετε ότι, επειδή ο πόθος σας είναι άγιος, έχετε δικαίωμα να παραπονιέστε όταν οι προσευχές δεν εισακούονται. Ο Θεός εκπληρώνει τους πόθους σας με τρόπο που εσείς δεν γνωρίζετε. Να ειρηνεύετε λοιπόν και να επικαλείστε τον Θεό.
Οι προσευχές και οι δεήσεις από μόνες τους δεν μας οδηγούν στην τελειότητα. Στην τελειότητα οδηγεί ο Κύριος, που έρχεται και κατοικεί μέσα μας, όταν εμείς εκτελούμε τις εντολές Του. Και μια από τις πρώτες εντολές είναι να γίνεται στη ζωή μας το θέλημα όχι το δικό μας, αλλά του Θεού. Και να γίνεται με την ακρίβεια που γίνεται στον ουρανό από τους αγγέλους. Για να μπορούμε κι εμείς να λέμε: «Κύριε, όχι όπως εγώ θέλω, αλλά όπως Εσύ. Γεννηθήτω το θέλημά Σου, ως εν ουρανώ και επί της γης». Χωρίς λοιπόν τον Χριστό μέσα μας, οι προσευχές και οι δεήσεις οδηγούν στην πλάνη.
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2020
Αυτομεμψία
Tο ταπεινό φρόνημα πολύ βοηθά την προσευχή μας να είναι αποτελεσματική. Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο «Η Ταπείνωσις», σελ. 54-56, περιγράφει έναν ωραίο τρόπο απόκτησης ταπεινού φρονήματος.
Μεταξύ των μέσων των βοηθούντων εις την απόκτησιν της ταπεινοφροσύνης, εξαίρετον θέσιν κατέχει η αυτομεμψία. Λαμπρόν ταπεινοποιόν μέσον. Την συνιστούν θερμώς όλοι οι άγιοι πατέρες. Ο στύλος της φωτιάς Μέγας Αντώνιος είπε προς τον στύλον της διακρίσεως Όσιον Ποιμένα «ότι η μεγαλύτερη δυναστεία (δύναμις) του ανθρώπου είναι, ίνα επάνω αυτού βάλη το σφάλμα του ενώπιον Κυρίου, και προσδοκήσει (και να περιμένει) πειρασμόν έως εσχάτης ανάπαυσης». Άλλο η αυτομεμψία, η οποία είναι εσωκάρδιος κυρίως εργασία και άλλο η ταπεινολογία, η οποία όπως λέγει ο Όσιος Βαρσανούφιος προκαλεί κενοδοξίαν (Σ.Σ. ο κενόδοξος άνθρωπος νοιάζεται να επιδιώκει πράγματα μάταια, ασήμαντα, και να τα επιδεικνύει).
Ο Άγιος Ζωσιμάς, προς απόδειξιν της χάριτος και δυνάμεως την οποίαν έχει η αυτομεμψία (να θεωρή τις εαυτόν υπεύθυνον εις όλα) είπεν ότι αδελφός τις μονάζων παρά τον Ιορδάνην του διηγήθη τα εξής: «Είχα κάποτε έναν διάκονον ο οποίος με υποπτεύθηκε δια κάποιον παράπτωμα. Τον διαβεβαίωσα ότι δεν είχα πράξει αυτό, αλλ’ εκείνος επέμενε. Τότε είπα εις τον εαυτόν μου. Λησμονείς ότι έχεις πράξει τόσα άλλα; Παραδέξου λοιπόν, ότι και αυτό το έπραξες και το ελησμόνησες. Με αυτάς τας σκέψεις επήγα εις το κελλί του διακόνου να του βάλω μετάνοιαν. Αλλά μόλις άνοιξε, έπεσεν εκείνος εις τα πόδια μου λέγων μοι: «συγχώρησόν μοι, υπό δαιμόνων εχλευάσθην, εν αληθεία γαρ επληροφόρησέ με ο Θεός, ότι ουδεμίαν σχέσιν έχεις με το σφάλμα εκείνο». Και προσθέτει ο Άγιος Ζωσιμάς: «Οράς τι δύναται η ταπείνωσις, ήτοι τον εαυτόν μεμεσθαι; Εις ποίους βαθμούς προκοπής ανάγει τον ταύτην κατέχοντα;»
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2020
Η Δύναμη της Προσευχής
Με την προσευχή συνομιλούμε με τον Θεό με λόγια νοητά, ο δε Θεός ανταποκρίνεται άμεσα και έμμεσα. Μας δίνει δηλαδή αμέσως τη βεβαιότητα ότι μάς άκουσε και ότι τα προβλήματά μας είναι στα χέρια Του, στο σχέδιο της προνοίας Του για μας. Στη συνέχεια δε ανταποκρίνεται με τα πράγματα, παρέχοντάς μας τα πνευματικά και υλικά αγαθά που έχουμε ανάγκη, εφόσον είναι προς το συμφέρον μας.
Με την προσευχή δοξάζουμε τον Θεό, την άπειρη δύναμή Του, την αγιότητά Του, τη σοφία Του και την αγαθότητά Του. Τον ευχαριστούμε για τα πνευματικά και υλικά αγαθά που μας χαρίζει. Και Του ζητάμε όχι μόνο να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας, αλλά και να μας δώσει κάθε πνευματικό και υλικό αγαθό, που μας είναι απαραίτητο για τον αγώνα της ζωής. Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε τι που έχουμε προέρχεται από τον ίδιο τον Θεό: «Πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον άνωθέν εστι, κατεβαίνον από του πατρός των φώτων» (Ιακώβ 1:17).
Η ελπίδα προς τον Ουράνιο Πατέρα μάς δίνει τη δύναμη να αποτεινόμαστε σ’ Αυτόν, να Τον δοξολογούμε, να Τον ευχαριστούμε και να Του ζητάμε κάθε τι που έχουμε ανάγκη, τόσο πνευματικό όσο και υλικό. Η ελπίδα μας αυτή προς τον Θεό επιβεβαιώνεται και αποδεικνύεται με τη θερμή μας προσευχή. Η προσευχή κατά τον μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας μας, τον Ιερό Χρυσόστομο, είναι το πανίσχυρο όπλο των πιστών. Και ο Κύριος κατά την ενανθρώπηση έκανε συνεχή χρήση της προσευχής. Καθώς δε μας λέγει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, «ην δανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού» (Λουκ. 6:12), δηλαδή διέθετε ολόκληρες νύχτες προσευχόμενος.
Κατά τον ίδιο Πατέρα της Εκκλησίας μας, η προσευχή τιμά τον άνθρωπο, εκδιώκει τα πάθη, η δε «εκ βαθέων» δύναμή της απαλύνει τη σκληρότητα της ψυχής. Τίποτε δεν είναι ισχυρότερο από την προσευχή, ούτε ίσο προς αυτή. Με την προσευχή επιτυγχάνουμε την προστασία μας ενάντια στον πνευματικό εχθρό (τον σατανά).
Ο άνθρωπος μόλις ανυψώνει τα χέρια του προς τον ουρανό και αρχίσει να προσεύχεται, αμέσως απομακρύνεται νοερώς από τα εγκόσμια, μεταφέρεται στη μέλλουσα ζωή, φαντάζεται τα ουράνια και μετέχει της θείας δόξας, εφ’ όσον βέβαια προσεύχεται με προσοχή, κατάνυξη και αφοσίωση.
(Η δύναμη της προσευχής, Αθαν. Ι. Δεληκωστόπουλου, σελ. 5,6)