Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2013

Πρόκειται για το πλέον διαδεδομένο και συνεχώς διαπραττόμενο λάθος του ανθρώπινου λόγου.

Κατάκριση είναι «το κατά του απόντος αδελφού λαλείν επί σκοπώ του διαβάλλειν αυτόν, καν αληθές ή το λεγόμενον» κατά τον ακριβή ορισμό του Μ. Βασιλείου. Είναι η σκληρή κρίση, η κακή και άδικη κρίση που γίνεται με σκοπό να εκθέσει, να μειώσει, να εξευτελίσει τον άλλον. Είναι η αποδοκιμασία του άλλου να τον ψέγεις και να τον επιτιμάς και μάλιστα με αυστηρότητα, όταν είναι παρών ή όταν απουσιάζει, το να καταφέρεσαι εναντίον του, να περιγράφεις πράξεις, λόγια, έργα που είπε και έκανε, προκειμένου να μειώσεις την τιμή και την υπόληψή του.

Παραπλήσιο με την κατάκριση είναι η καταλαλιά, η κακογλωσσιά, η γλωσσοφαγιά που λέει ο λαός, η κατηγορία κατά του άλλου που προέρχεται είτε από ζήλεια είτε από φθόνο. Και η μεν ζήλεια προκαλεί καταλαλιά, γιατί αυτός που ζηλεύει επιθυμεί να έχει τα αγαθά που έχει ο άλλος, όποια και αν είναι αυτά, έστω και αν ο ίδιος έχει πιο πολλά και πιο ωραία αγαθά. Αλλά και ο φθόνος προκαλεί κακογλωσσιά, γιατί ο φθονερός θέλει το κακό του άλλου και λέγοντας κακά λόγια πιστεύει ότι του κάνει κακό.

Τόσο η κατάκριση όσο και η καταλαλιά αποδοκιμάζονται από τον Λόγο του Θεού: «αποθέμενοι ουν πάσαν κακίαν και πάντα δόλον και υποκρίσεις και φθόνους και πάσας καταλαλιάς», μας προτρέπει ο απ. Πέτρος (Α’ Πέτρου 2:1). Ο δε απ. Παύλος γράφει στους Κορινθίους: «Φοβούμαι μήπως ελθών ούχ οίους θέλω εύρω υμάς, καγώ ευρεθώ υμίν οίον ου θέλετε, μη πως έρεις, ζήλοι, θυμοί, εριθείαι, καταλαλιαί, ψιθυρισμοί, φυσιώσεις, ακαταστασίαι» (Β’ Κορινθ. 12:20). Και ο αδελφόθεος Ιάκωβος προτρέπει «μη καταλαλείτε αλλήλων αδελφοί» (Ιάκ. 4:11).

(Γ. Σπ. Κωτσάκη «ΛΟΓΟΣ», σελ. 53)