Τσάμικος

Όταν η αγνή πίστη στο Θεό εμποτίζει την καθημερινή ζωή του τόπου, τότε και ο στιχουργός, αφιλτράριστα πλέον την αποτυπώνει σε στίχους. Κάπως έτσι θα κατέληξε και ο Νίκος Γκάτσος στη δημιουργία των παρακάτω στίχων, που με τόση ευστοχία περιγράφουν μέσα σε λίγες στροφές τον πόθο για την λευτεριά που κορυφώθηκε με τον αγώνα του ’21. Στίχοι, που τους έντυσε με εξαιρετική μουσική ο συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις και τους τραγούδησε τόσο χαρακτηριστικά ο Μανώλης Μητσιάς, παραδίδοντας σε μας έναν εξαιρετικό τσάμικο χορό, για να θυμόμαστε με χαρά τους αγώνες των προγόνων μας, με το αίμα των οποίων ζούμε σήμερα, αίμα που έχυσαν «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Κι έτσι να παραδειγματιζόμαστε, όλες οι γενιές.

Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουράβλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.
Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής
κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης
μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς
για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα
απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.
Δες πως χορεύει ο Νικηταράς
κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.

Από την Ήπειρο στο Μοριά
κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά
το πανηγύρι κρατάει χρόνια
στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.
Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός
και δραγουμάνος του ο λαός.